Akademik Veri Yönetim Sistemi
Spor Bilimlerinde Güncel Konular ve Araştırmalar-2 Covid-19 Pandemisiyle 2020, Elif Karagün-Ozan Yılmaz, Editör, Çizgi Kitabevi Yayınları, Ankara, ss.6-34, 2020
Dünya Sağlık Örgütü tarafından covid 19 virüsünün yayılımı Pandemi olarak ilan edildiği dönemde, Türkiye’de de ilk vakanın 11 Mart 2020 tarihinde görüldüğü Sağlık Bakanı tarafından resmen açıklanmıştır. Yapılan bu açıklamanın ardından 16 Mart 2020 tarihi itibariyle de, ilk, orta, liselerde 1 hafta, yükseköğretimde de 3 hafta süre ile eğitime ara verilmiştir. Eğitime ara verilmesi, pandemi açıklaması, basından halka yönelik yapılan duyurular, dünyadan yansıyan hasta ve ölümlere ilişkin vaka sayıları, bu sayıların hızla artması da çoğu insanda haklı olarak bir korku yaratmıştır. Okulların ardından iş yerlerinin yarı zamanlı ve uzaktan esnek çalışma sistemine geçilmesi, büyükşehirlere giriş çıkışların yasaklanması, sokağa çıkmada yaş sınırlamasının getirilmesi, tatil dönemlerinde koruyucu amaçlı sokağa çıkma yasağı gibi haklı kararlarla oluşan sosyal yaşam alışkanlıklarındaki değişimler ve bu süreçteki belirsizlikler de korku ile birlikte endişeyi de arttırmıştır. Ayrıca salgınla mücadele çalışmaları içerisinde alınan bu önlemlerle birlikte Mart ayından itibaren tüm dünyada sosyal yaşamda olan değişimler, bu sürecin ne kadar devam edeceği ve geleceğe ilişkin belirsizlik söylemleri de sosyal medyada kaygıyı tetikleyici şekilde sürdü. Bütün gerçekler ve gerçeklerin yanında da yalan yanlış, yorumların sosyal medyada yer alması ve bu yorumları okuyan bireylerde de duygusal açıdan etkileri olması beklenen bir durumdur. Ayrıca pandemi ile mücadele gereği sosyal yaşamdaki kısıtlılıklarla; izole olunması, sosyal mesafe kuralı nedeniyle iyileştirici gücü olduğu belirtilen dokunma ve temasın da olmayışı, yalnızlaşma, virüsün bulaşma riski gerçeği ve belirsizlikle ortaya çıkan kaygı ve yaşanan
Spor Bilimlerinde Güncel Konular ve Araştırmalar-2
8
sürecin anlaşılır hale getirilmesine ihtiyaç olduğunu göstermiştir. Nitekim bu süreçte çıkan haberler, öğrencilerin artık evde kalmaları ve tamamen uzaktan eğitime geçilmesi, belli yaş gruplarına gelen sokağa çıkma kısıtlılıkları, olayın ciddiyetinin anlaşılması ve bulaşma kaygısını destekleyen rasyonel konular olmaktadır. Bu gerçeklerle bakıldığında yaşananlar, ortaya çıkan duygu durumunun ne olduğu ve neler yapılması gerektiğine ilişkin değerlendirmelere ihtiyaç olduğu düşünülmektedir. Tüm bu yaşananlar bir travma mı? Eğer travma ise nasıl baş edilebilir? Travmayı tüm toplum yaşadığına göre herkes travmanın olumsuz etkilerini yaşayacak mı? Sorusuna yanıt verebilmek için travma ile ilgili geniş bir bilgi paylaşıma ihtiyaç olduğu düşünülmüştür. Nitekim bu bölümde travmanın; tanımı, belirtileri, travma sonucu bireylerde görülen stres durumu ve sonraki süreçte postravmatik stresin kuramsal çerçevesi kısaca gözden geçirildikten sonra; baş etmede nasıl bir yol izlenmesi gerektiği, egzersizin bu sürecin sonuçlarını iyileştirilmesinde nasıl katkı sağlayacağı değerlendirilecektir. Özellikle bilgisayar ortamında oynanan spor oyunlarını çocuklara egzersiz yaptırma aracı olarak ve stresle baş etmelerinde nasıl kullanılabileceğine ilişkin açıklamalar yapılacaktır. Travma ile baş etme veya önleyici olmak açısından evde kalmakla ortaya çıkan serbest zaman kavramındaki farklı yaklaşım çerçevesinde neler yapılmalı? Sorularına yanıt olacak şekilde alt başlıklar oluşturularak temel bilgiler paylaşılacak ve bazı öneriler sunulacaktır.