Akademik Veri Yönetim Sistemi
3rd INTERNATIONAL EGE CONGRESS ON SCIENTIFIC RESEARCH, İzmir, Türkiye, 20 - 22 Aralık 2024, ss.435-443, (Tam Metin Bildiri)
Ultra yüksek mukavemetli çeliklerin (UHSS) otomotiv tasarımına dahil edilmesi, enerji
tüketimini ve emisyonları azaltma gibi ikili bir faydaya sahiptir. Bu, UHSS'nin araç ağırlığını
azaltarak yakıt verimliliğini artırması sayesinde elde edilir. Bununla birlikte, UHSS'nin
delinmesi, öncelikle yüksek kesme kuvvetleri ve atık parça çekme fenomeni nedeniyle bazı
zorluklar ortaya çıkarmaktadır. Bu ikinci durumda, atık parçalar zımba yüzeyine yapışarak
takım aşınmasına ve işlem verimsizliğine neden olur. Bu çalışmada, 1,6 mm kalınlığındaki Docol 1500M martensitik çeliğin delinmesinde ejektör zımba ile silindirik zımbanın
performansı karşılaştırılmıştır. Duplex-Variantic kaplamalı Uddeholm Caldie ESR'den üretilen
iki zımba, 330 tonluk pres, 69,5 kN kuvvet, 0,15 mm kesme boşluğu ve 500 deliklik denetim
aralıkları gibi aynı test koşullarına tabi tutulmuştur. Ejektör zımba, silindirik zımbanın 22.083
deliğine kıyasla arızalanmadan önce toplam 70.624 delik açarak takım ömründe önemli bir artış
sergilemiştir. Ejektör zımbanın üstün performansı, atık parçaları etkili bir şekilde çıkarma
kapasitesine bağlanabilir, böylece takım arızası olasılığı azalır ve deliklerin kalitesi korunur.
Ayrıca, ejektör zımba, bakım ve duruş sürelerinin azalması nedeniyle 100.000 adetlik bir üretim
çalışmasında 924,56 € maliyet avantajı sağlamıştır. Bu çalışma, ejektör zımbanın UHSS'nin
delinmesi için son derece etkili bir çözüm olduğunun altını çizmekte ve takım ömrü ve maliyet
etkinliği konusunda literatürdeki ilk araştırmayı işaret etmektedir.