MOĞOL MUCİZESİ: XIII. YÜZYIL KAYNAKLARINA GÖRE MOĞOL İSTİLASININ BAŞARILI OLMASININ NEDENLERİ


Doğan H.

International Journal of Social and Humanities Sciences Research, cilt.9, sa.88, ss.1925-1936, 2022 (Hakemli Dergi)

Özet

Moğol istilası, XIII. yüzyılın tamamında Asya kıtasının büyük bölümü ile Avrupa kıtasının bir bölümünü etkisi altına almış, etkisi altına aldığı bölgede sosyal, ekonomik, siyasal, dinsel yapılar üzerinde radikal değişikliklere neden olmuş bir Ortaçağ olgusunun adıdır. XIII. yüzyılın ilk çeyreğinde başlayan istila, aynı yüzyılın sonuna doğru tepe noktasına ulaşmış ve XIV. yüzyıla gelindiğinde yerini görece bir barış dönemine bırakmıştır. XIII. yüzyıl kaynaklarında, Moğol hurucunun ilk dönemlerine dair belirgin bir bilinmezlik ve şaşkınlık havası hakimken, zamanla diplomatik girişimlerin hız kazanması ile sosyolojik analizler ön plana çıkmıştır. Benzer biçimde, hurucun tanrısal bir iradenin tezahürü olduğuna dair algılar da yerini Moğolların başarısının ardında yatan nedenlerin ortaya çıkarılması çabalarına bırakmıştır. İstilanın küresel ölçekte olması, XIII. yüzyıl tarihyazımında hadisenin nasıl görüldüğünün mukayesesi açısından benzersiz bir örnek teşkil eder. Biz de çalışmamızda, XIII. yüzyıl tarihçilerinin gözünden Moğol istilasının başarılı olmasının ardında yatan nedenleri araştırdık.