1. ULUSLARARASI SAĞLIK BİLİMLERİ VE YAŞAM KONGRESİ, Burdur, Türkiye, 2 - 05 Mayıs 2018, ss.779-780, (Özet Bildiri)
Engellilik hali günümüz koşulları, sağlıksız beslenme, hava kirliliği ve genel anlamda olumsuz yaşam koşulları sebebiyle sanıldığının aksine çok daha yaygın ve ortak bir durum ifade etmektedir. Sağlıklı insanların tümü doğuştan herhangi bir engel durumları olmasa da, her an engellilikle sonuçlanabilecek bir hastalık ya da kaza ikarşılaşma olasılıklarının olduğunu unutmamaları gerekmektedir. Dolayısıyla, engelli olma hali hayatımızın normal ve yaygın bir durumu olarak kabul edilmelidir. Bu durum, bazı insanlarda kronik bir şekilde yaşanırken, bazı insanlar gündelik hayat içerisinde geçici engellilik durumlarıyla karşılaşabilirler.
Engelli bireylerin sağlık hizmetlerinden faydalanma durumları genel oranın içinde gün geçtikçe daha da fazla artış göstermektedir. Türkiye’de yaklaşık olarak 5-6 milyon arasında kişinin engelli olduğu bilinmektedir. Aynı zamanda yaşlı nüfusun artması ve yaş ilerledikçe kişinin engellilik halinin artabileceği de göz önünde bulundurulacağından toplumda yer alan bu grubun sağlık hizmetlerin en etkili bir şekilde faydalanması gerekmektedir.
Evrensel tasarım kavramı mümkün olduğunca herkes tarafından kullanılabilen, ürün ve yapı özelliklerini bir araya getiren tasarımlar yapmayı hedefleyen bir yaklaşımı tanımlamak üzere kullanılmıştır. Dolayısıyla herkes yeteneklerinden bağımsız olarak evrensel tasarım ilkelerine uygun olarak hizmetlerden faydalanması gerekmektedir.
Toplumda engelli bireylerin en fazla kullandığı kamu kurumlarının başında şüphesiz sağlık kurumları gelmektedir. Sağlık kurumlarına erişim ve ulaşılabilirlik ne kadar önemliyse, engelli bireylerin sağlık kurumları içindeki erişilebilirliğinin sağlanması da büyük önem teşkil etmektedir.
Daha evrensel olarak kullanılabilen sağlık hizmetleri ortamları ve hizmetleri yaratmak, engelli bireyler de dahil olmak üzere tüm kullanıcılara fayda sağlayacaktır. Erişilebilirliğin ötesine geçmek, engelli bireyler için zorunlu bir durumdur. Sağlık kurumlarında erişimin artırılması, daha fazla insanın hizmet almasını teşvik edecek ve engelli bireylerin genel sağlığını artıracağı düşünülmektedir.
Bu çalışmada, evrensel tasarım ilkeleri incelenerek, engelli bireyleri sağlık kurumlarına erişim konusunda bu ilkelerin önemine değinilecektir.
Anahtar kelimeler: Engellilik, evrensel tasarım, sağlık kurumu.