World women conference IV, Dehri, Hindistan, 8 - 09 Mart 2022, ss.643-651
ÖZET
Metaforlar, insanların belirli bir olguyu başka bir olguyla aracılığıyla ifade etmesini sağlayan zihinsel modellerdir. Metaforik ifadelerin kullanımında kişilerin çevrelerini anlamlandırmaları için güçlü bir zihinsel şematizasyon yapımı olmasının etkisi büyüktür. Bir konuyla ilgili düşünceyi, nesneyi veya eylemi ifade etmek için daha çok edebi alanında kullanıldığı zannedilse de metafor kavramı aslında pek çok kişinin günlük yaşamında yoğun olarak kullandıkları sözel teşbih olgusudur. Kavramsal çerçevelerin önemli bir kısmının metaforik ilişkiler sayesinde oluşturulduğu yaygın olarak düşünülmektedir. Başlıca bir algı aracı olarak görülen metafor, bilinen bir alandan yeni ve bilinmeyen bir alana bilgi transferi yapmayı sağlar. Hatta metaforlar bilinçaltıyla iletişime geçmeyi sağlayan bir köprü olarak da görülmektedir. Bu çalışmada profesyonel olarak yıllardır spor yapmakta olan bireylere kadınlara yönelik algılarını saptamak amacıyla nitel araştırma modeliyle gerçekleştirilmiştir. Bu amaç doğrusunda 16 farklı branşta aktif olarak spor yapan profesyonel sporcuya Kartopu örnekleme yöntemi kullanılarak erişim sağlanmıştır. Gönüllü katılım sağlayan 81 sporcuya anketler Google Form aracılığıyla ulaştırılmış ve kendilerine yöneltilen sorulara içtenlikle açık uçlu cevaplar vermeleri istenmiştir. Toplanan verilerin geçerliliği kontrol edildikten sonra 2 katılımcıya ait verilerin içeriğe uygun cevaplar taşımadığı belirlendiğinden iptal edilmiştir. Toplamda 79 adet anketin değerlendirilmesi yapılmıştır. Doğruluğu geçerli olan veriler önce kategorize edilerek ayrılmıştır. Ardından SPSS 25.0 paket programına işlenen verilere tanımlayıcı istatistik analizi olan frekans ve % hesaplamaları yapılmıştır. Yapılan istatistik analizler sonucunda sporcuların kadınları tanımlarken en fazla “doğa”, “üstün tutma” ve “objeyi çağrıştırma” kategorisinde bulunan metaforlar yoluyla açıkladıkları görülmüştür. Sonuçlar incelendiğinde; kadın sporcuların erkek sporcularla aynı düzeyde kadını “doğa” metaforuyla bağdaştırdıkları görülmüştür. Kadın sporcuların, erkek sporcularla kıyaslandığında kadını betimlerken “objeyi çağrıştırma” metaforuna daha çok başvurduğu belirlenmiştir. Erkek sporcuların kadın algılarını tasvir ederken “üstün tutma” metaforunu daha fazla kullandıkları görülmüştür. Sonuç olarak profesyonel sporcuların verdiği metaforik cevaplar incelendiğinde; erkek sporcuların bilinçaltlarındaki kadın algılarında, kadınları üstün tuttukları ve önemli olduklarını vurguladıkları ve daha çok pozitif anlamlar yükledikleri görülmüştür.