COVID-19 Döneminde Toplu İbadetlerin Sınırlandırılması Tedbirinin Anayasaya Uygunluğu

Ustabulut B.

Online International Conference of Covid-19 (CONCOVID), İstanbul, Türkiye, 12 - 14 Haziran 2020, ss.108-109

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.108-109
  • Kocaeli Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Öz: Tehlikeli salgın hastalıklar Türkiye de dâhil birçok devletin anayasasında olağanüstü hâl ilân sebebi olarak yer almaktadır. Bazı devletler olağanüstü hâl ilân ederek COVID-19 ile mücadele etmeyi tercih ederlerken Türkiye’nin de dâhil olduğu bazı devletler ise olağan dönem içerisinde kalmak suretiyle COVID-19 ile mücadele etmeyi tercih etmişlerdir. Tehlikeli bir salgın hastalık olarak kabul edilen COVID-19 nedeniyle birçok devlet ibadetlerin toplu olarak yapılmasının salgın hastalığı arttıracağını düşünmüştür. Bu nedenle birçok devlet tarafından toplu ibadetlerin yapılmasına ilişkin sınırlama tedbiri uygulanması öngörülmüştür. Bu devletler arasında yer alan Almanya’da Anayasa Mahkemesi camilerde yapılacak toplu ibadetlerin engellenmesinin din özgürlüğüne ciddî bir müdahale teşkil ettiğini belirterek bu sınırlamanın Alman Anayasasına aykırı olduğuna karar vermiştir. Türkiye’de ise Diyanet İşleri Başkanlığı vakit namazları, cuma namazları, teravih namazları ve bayram namazının toplu olarak kılınmasının önlenmesine yönelik sınırlama tedbirlerinin uygulanmasına ilişkin bir karar almıştır. Bu nedenle söz konusu sınırlamanın Anayasaya uygunluğunun tespit edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada toplu ibadetlerin sınırlandırılmasına ilişkin Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından alınan sınırlama tedbirine ilişkin kararın kanunîlik, meşru amaca uygunluk ile ölçülülük ve demokratik toplum düzenine uygunluk kriterleri açısından değerlendirilmesi yapılacak ve bu tedbirin Anayasaya uygunluğu tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Din Özgürlüğü, İbadet Özgürlüğü, Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılması, Ölçülülük İlkesi, COVID-19.

Abstract: The pandemics have placed as the reason for the state of emergency in the constitutions of many states including Turkey. While some states have preferred to struggle with COVID-19 by declaring the state of emergency, some other states including Turkey have preferred to struggle with this pandemic by not declaring the state of emergency. Due to COVID-19, which is a dangerous pandemic, many states thought that congregational worship would increase the pandemic. For this reason, many states predicted the application of restriction measures about congregational worship. The Constitutional Court in Germany, which is among these states, give a ruling that the blocking of congregational worship in mosques constitutes a serious interference with the freedom of religion and that this restriction is against the German Constitution. The Presidency of Religious Affairs in Turkey decided on the implementation of restriction measures to prevent the congregational worship five times prayers, Friday prayers, tarawih prayers, and Eid prayers. For this reason, it has required to determine the constitutionality of these restrictions. In this study, the decision regarding the restriction measure taken by the Turkish Presidency of Religious Affairs on the restriction of congregational worship will be evaluated in terms of the principles of legality, the condition of legitimate aim with proportionality and the necessity in the democratic society, and the compliance of this measure with the Constitution will be discussed.

Keywords: Freedom of Religion, Freedom of Worship, Restriction of Fundamental Rights and Freedoms, Principle of Proportionality, COVID-19.