YEŞİL LİMAN VE SÜRDÜRÜLEBİLİR LİMAN ÇALIŞMALARINDA ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ: SİSTEMATİK LİTERATÜR ARAŞTIRMASI


Creative Commons License

Çelik Y., Yorulmaz M.

JOURNAL OF INTERNATIONAL BANKING ECONOMY AND MANAGEMENT STUDIES, cilt.7, sa.2, ss.36-61, 2024 (Hakemli Dergi)

Özet

Yeşil liman, faaliyetlerinde çevre dostu olmayı amaçlayan, kaynakları en iyi

şekilde kullanan ve canlılara en az zarar veren liman olarak tanımlanabilir. Yeşil

limanlar, çevre yönetim standartlarını yükselterek ekosistem kalitesini optimum

seviyede iyileştirir ve ekonomik faydayı da göz önünde bulundurarak sürdürülebilir

limancılık faaliyetleri açısından da kritik bir rol oynar. Bu kapsamda küresel deniz

ticaretinin artan önemiyle birlikte, yeşil limanlar insan sağlığı ve çevre için bir

zorunluluk haline gelmiştir. Bu doğrultuda çalışmada yeşil liman ve sürdürülebilir

liman çalışmaları sistematik literatür araştırması ile incelenmiş ve söz konusu bu

çalışmalarda kullanılmış olan çok kriterli karar verme yöntemleri değerlendirilmiştir.

Bu çalışma yeşil liman kriterlerini belirlemeye yönelik yapılan çalışmaların hangi

yöntem ile yapıldığını, hangi yıllarda çalışmalara ağırlık veriliğini ve bu çalışmaların

nerelerde yayımlandığını belirlemeye odaklanmıştır. Çalışma yeşil limanlar için

kriterlerin belirlenmesinde kullanılan metodolojiye katkıda bulunacak ve bu konuyla

ilgili sonraki araştırmalar için mevcut literatürdeki boşlukların belirlenmesine

yardımcı olacaktır. Bu çalışmada, yazarların çoğunun AHP yöntemini tercih ettiği ve

bu yöntemin kullanım oranının en yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Kriter analizi

ve sıralama çalışmaları için uygun olan TOPSIS, SWARA VE FAHP yöntemlerinin ise

daha az oranda kullanıldığı tespit edilmiştir.

A green port can be defined as a port that aims to be environmentally friendly

in its activities, makes the best use of resources and causes the least harm to living

things. Green ports improve the quality of the ecosystem at an optimum level by

raising environmental management standards and play a critical role in sustainable

port operations by considering economic benefits. In this context, with the increasing

importance of global maritime trade, green ports have become a necessity for human

health and the environment. Accordingly, this study examines green port and

sustainable port studies through a systematic literature review and evaluates the

multi-criteria decision-making methods used in these studies. This study focuses on

determining the methodology of the studies conducted to determine the criteria for

green ports, the years in which the studies were conducted, and where these studies

were published. The study will contribute to the methodology used in determining

criteria for green ports and help identify gaps in the existing literature for future

research on this topic. The study concludes that most of the authors prefer the AHP

method and that this method has the highest utilization rate. TOPSIS, SWARA and

FAHP methods, which are suitable for criteria analysis and ranking studies, are used

to a lesser extent.