Akademik Veri Yönetim Sistemi
AKDENIZ 10th INTERNATIONAL CONFERENCE ON SOCIAL SCIENCES – November 2-5, 2023 –Kyrenıa, Girne, Kıbrıs (Kktc), 02 Kasım 2023, ss.1166-1179
Deniz ulaşımını bel kemiği olan deniz taşımacılığı ve bunu sağlayan gemi taşımacılığı her
geçen gün daha önemli hale gelmektedir. Deniz taşımacılığını dünya ticaretinin %79’unu
oluşturmaktadır. Güvenli ve ucuz ulaşım sağladığı için gün geçtikçe artan bir ivme sağlar. Bu
gemiler piyasada birçok türden oluşur. Bu gemilerden en çok navlun olarak para kazandıran
gemi türü tankerlerdir. Araştırmalarda tanker gemilerinin yıllık büyüme eğiliminin %3,5
olduğu raporlanmıştır. Bu artış 2050 yılına gelindiğinde devasa bir tanker filosunun denizlerde
olacağı anlamına gelir. Bu gemilerin rahatça yük alıp boşaltmasını sağlaması için farklı
denetlemelerden geçer. Günümüzde bu denetlemeler çok önemli hale gelmiştir. Bunun en
önemli nedeni emniyetli ve güvenilir taşımacılık için yük sahiplerinin en iyi gemileri seçmeleri
gerektiğidir. Bu denetlemeler zorunlu ve isteye bağlı olarak yaptırılır. Bu denetlemelerden
zorunlu olanlar Port State kontrol (PSC) ve Bayrak devleti (FS) kontrolüdür. Bunlar her limanda
olası zorunlu denetlemelerdir. Bu zorunlu denetlemeler gemi isteğine bağlı olmayan ve bayrak
devletinin IMO nezdindeki kontrolleri temel alınarak belirli süre zarfında periyodik olarak
yapılmaktadır. Öte yandan Tankerler için yük bulma kolaylığı açısından isteğe bağlı ama
çoğunlukla mecburen yaptırılan denetlemeler mevcuttur. Bu denetlemeler Gemi Denetim
Raporu (SIRE) ve Kimyasal Dağıtım Enstitüsü (CDI) olarak adlandırılır. Bu denetlemeler ise
geminin taşıyacağı yük ile ilgili denetlemelerdir. Bu denetlemeleri geçemeyen veya girmeyen
gemi yük bulmakta zorlanır. Bu da ticari bir kayba neden olur. Bu çalışmada zorunlu ve isteğe
bağlı olan denetlemelerin özelliklerinin karşılaştırmaları yapılmıştır. Yöntem olarak
karşılaştırma analizi kullanılmıştır. Sonuç olarak PSC ve FS denetlerinin daha çok emniyet
donanımları, güvenlik, sertifika ve emniyetli yönetim sistemi ağırlıklı olduğu tespit edilmiştir.
Diğer yandan SIRE ve CDI denetlerinin ağırlıklı olarak yük operasyonu, operasyon güvenliği,
gemi kondisyonu ve gemide çalışan personelin petrol/kimyasal yük bilgilerinin
değerlendirilmesi üzerinden denetleme yaptıkları görülmüştür. Bu denetlemelerde tanker
gemilerinde çalışan kaptan ve baş mühendislerin hangi önemli özelliklerine dikkat etmesi
gerektiği belirtilmiştir. Bu şekilde tanker türündeki gemilerin hazırlık aşamalarında neler
yapılacağı konusunda referans sağlayacaktır.