Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KOSBED), sa.37, ss.1-20, 2019 (Hakemli Dergi)
Uluslararası ticaretin serbestleşme sürecinin başlamasıyla birlikte Dünya ekonomisi önemli
dönüşümler yaşamıştır. Özellikle üretim süreçlerinde kullanılan hammaddelerin dünya üzerinde
dengesiz dağılımı, üretimin yapıldığı yer ile hammadde kaynaklarının birbirine uzaklığı, taşıma ve
transfer maliyetlerini ön plana çıkarmaktadır. Bu kapsamda taşıma maliyetlerini alternatiflerine
göre minimum düzeye indiren denizyolu taşımacılığı piyasası çok büyük önem kazanmakta ve
Dünya ekonomisinin mevcut durumunu gözlemleyebilme ve gelecek hakkında öngörülerde
bulunabilmemize imkân sağlamaktadır.
Dünya üretimi ve ticaret hacminin en önemli bileşenlerinden birisi olan denizyolu taşımacılığı
piyasası içerisinde yer alan kuru yük piyasası özellikle demir cevheri, kömür, tahıl vb. önemli
hammaddelerin taşınmasını sağlamaktadır. Bu piyasadaki taşıma fiyatları (navlun) Londra
merkezli Baltık Borsası tarafından yayınlanan Baltık kuru yük endeksi (BDI) ile izlenmektedir.
Dolayısıyla çalışmada Dünya ticaret hacmini ölçmek açısından vekil değişken olarak bu endeks
değeri, analiz yöntemi olarak ise Markov Rejim Değişim modeli kullanılmıştır. 1985:1 - 2019:2
arasındaki çeyreklik verileri kapsayan modelde, rejim 1 “Dünya hammadde talebinin ortalamanın
üzerinde olmasını”, rejim 2 ise “Dünya hammadde talebinin ortalama seviyede olmasını”
göstermektedir. Özellikle 2008 Dünya finansal krizi öncesindeki ekonomik canlanma model
tarafından başarılı bir şekilde yakalanmıştır