Oğuz Dışı Türk Şivelerindeki İki #t > #d Ötümlüleşmesi Üzerine Bir Tez


Creative Commons License

Acar K.

Süleyman Demirel Üniversitesi I. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Sempozyumu, Isparta, Türkiye, 23 - 26 Ekim 2007, ss.9-16

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Isparta
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.9-16
  • Kocaeli Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Bu bildiride Batı grubu (Oğuz ) Türk şivelerinin bir özelliği olan kelime başı #t > #d ötümlüleşmesinin bu sahanın dışındaki Türk şivelerinde istisnaî olarak görüldüğü iki durum izah edilmeye çalışılmıştır. Diğer bütün kelimelerde kelime başındaki #t sesini koruyan bu Türk şiveleri, de- (<< ti-) ve dahi (<< takı) kelimelerinde bu ötümsüz sesi korumamakta, kelimeler Oğuz grubunda olduğu gibi #d sesiyle başlamaktadır. Bu istisnai durum şimdiye kadar Oğuz Türkçesinin bu şiveler üzerindeki etkisi ile açıklanmıştır. Bu bildiride bu ötümlüleşmenin Oğuz etkisinden kaynaklanmadığı,  kelimelerin anlam, görev ve kullanımıyla ilgili olduğu ispatlanmaya çalışılmıştır. Her iki kelime de öncesinde en az bir kelime gerektirdiğinden, bu kelimenin son sesinin ilerleyici benzetme etkisi bu ötümlüleşmeye yol açmaktadır. Kelimelerin kullanım sıklığı da bu olayı desteklemektedir.