Deniz turizmi, Türkiye'de giderek daha önemli bir sektör haline gelmektedir, özellikle Covid-19 salgını sonrasında insanlar sosyal etkileşimden uzak yaşam alanlarına yönelmeye başlamışlardır. Bu eğilim, özellikle karavan ve yelkenli tekne gibi araçlara doğru yoğunlaşmıştır. Yat sınıfı tekneler genellikle yüksek maliyetli olarak bilinirken, yelkenli tekneler motorlu yatlara kıyasla daha ekonomik ve orta gelir düzeyine sahip kişilere daha uygun bir deniz aracı olarak görülebilir. Bu tip deniz araçlarındaki uygun maliyetlere turizm şirketleri de büyük ilgi göstermektedir. Özellikle yelkenli teknelerin turizm şirketleri tarafından işletilmesinde hızlı bir artış gözlemlenmektedir. Ancak, şirketler için en uygun yelkenli teknenin seçimi bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır, çünkü çok sayıda marka ve tercih kriteri bulunmaktadır. Bu problemin çözümü için sektörel bazda araştırmalar yapılmış ve ikinci el yelkenli tekne seçiminde belirleyici olan ana kriterler arasında ekonomik faktörler, konfor, kullanım kolaylığı ve tekne malzemesi yer aldığı tespit edilmiştir. Bu ana kriterler, deniz turizmi şirketleri için en uygun ve tatmin edici yelkenli teknenin/teknelerin seçilmesinde belirleyici olabilmektedir. Bu konuda yapılan çalışmada, çok kriterli karar verme yöntemlerinden en yaygını olan Bulanık AHP yöntemi kullanılmıştır. Uzmanlardan alınan verilerle yelkenli tekne seçiminde en önemli ana kriterler Kullanım kolaylığı ve materyal olarak tespit edilmiştir. Yelkenli tekne seçiminde en önemli alt kriterler 'makine markası', 'arma yapısı ve durumu', 'yelken alanı ve adeti', 'fiber durumu', 'yelken türü' olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu kriterler ile yelkenli tekne seçiminde kullanım açısından kolaylık ve teknenin malzeme yapısının sağlamlığı konusunda bilgilerin seçim tercihinde önemli olduğunu göstermektedir. Bu bulgular, yelkenli tekne işleten turizm firmalarına daha bilinçli ve öncelikli tercihler yapmaları için rehberlik edecektir.
Marine tourism is becoming an increasingly important sector in Turkey.
Especially after the Covid-19 epidemic, people started to turn to living spaces
away from social interaction. This trend is particularly concentrated towards
vehicles such as caravans and sailboats. While yacht class boats are generally
known to be high cost, sailboats can be seen as more economical and more
suitable for middle-income people compared to motor yachts. Tourism companies
also show great interest in the affordable costs of this type of marine vehicle. There
is a rapid increase especially in the operation of sailboats by tourism companies.
However, choosing the most suitable sailboat for companies remains a problem.
Because there are many brands and preference criteria when choosing a sailboat.
The aim of the study is to provide reference data to tourism authorities by
determining important criteria in the selection of sailboats. To solve this problem,
sectoral research has been carried out and it has been determined that the main
determining factors in choosing a second-hand sailboat include economic factors,
comfort, ease of use and boat material. These main criteria can be decisive in
choosing the most suitable and satisfactory sailing boat(s) for marine tourism
companies. In the study conducted on this subject, the Fuzzy AHP method, which
is the most common multi-criteria decision-making method, was used. With the
data received from experts, the most important main criteria in choosing a
sailboat have been determined as 'ease of use and material'. It has been concluded
that the most important sub-criteria in sailboat selection are 'machine brand', 'rig
structure and condition', 'sail area and quantity', 'fiber condition' and 'sail type'.
These criteria show that information about ease of use and the durability of the
material structure of the boat are important in choosing a sailboat. These findings
will guide tourism companies operating sailboats to make more conscious and
prioritized choices.
