Eğitimin niteliğinin artmasında atılacak adımlardan biri eğitimcilerin mesleki gelişimlerinin sağlanmasıdır. Türkiye’de sadece öğretmenlerin sayısının bir milyonu geçtiği düşünüldüğünde mesleki gelişim eğitimlerinin yüz yüze yapılmasının zorluğu göze çarpmaktadır. Bu noktada, avantajlı yönleriyle çevrimiçi öğrenme ortamları çözüm olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu araştırma, Türkiye’de eğitimcilerin mesleki gelişimine yönelik çevrimiçi öğrenme araştırmalarının incelenmesi amacıyla, sistematik alanyazın taraması yöntemiyle, oluşturulan betimsel bir araştırmadır. Yöktez ve TR Dizin veri tabanlarında, belirlenen anahtar kelimelerle yapılan tarama seçim ve dışlama kriterleri çerçevesinde değerlendirildikten sonra 29 araştırma analiz sürecine alınarak incelenmiştir. Araştırmalar; öncelikle betimsel özellikleri açısından analiz edilmiştir. Ayrıca; konu ve alan, kullanılan model/kuramsal ve kavramsal yaklaşımlar, olumlu/olumsuz yönler, beklentiler ve öneriler olarak temalara göre incelenmiştir. Araştırmaların yıllara göre farklılaştığı, örneklem olarak çoğunlukla öğretmenlerin tercih edildiği, nitel araştırma yöntemlerinin daha fazla kullanıldığı, veri toplama aracı olarak çoğunlukla görüşmenin tercih edildiği gözlenmiştir. Amaçlarına göre incelendiğinde keşfedici ve betimleyici araştırmaların daha fazla yapıldığı, konuları açısından ise daha fazla mesleki gelişime ilişkin bir durumun incelendiği araştırmaların yapıldığı görülmüştür. Araştırmaların yarısından fazlasında mesleki gelişim açısından bir kuramsal veya kavramsal çerçeveye yer verilmediği, bu yönde bilgi sunan az sayıda araştırmada ise harmanlanmış öğrenme yaklaşımı ve hayat boyu öğrenme kuramına yer verildiği görülmüştür. İncelenen çevrimiçi mesleki gelişim araştırmalarında olumlu yönlerin esneklik, verimlilik ve ekonomiklik; olumsuz yönlerin ise teknik destek ve teknolojik altyapı yetersizliği olarak vurgulandığı belirlenmiştir. Araştırmalarda eğitimlerin uygulamalı, ulaşılabilir olması beklentiler içinde yansıtılmış; araştırmacılara çevrimiçi ortamlarda öğretmenler arası etkileşimi inceleyen araştırmaların yapılmasının önerildiği belirlenmiştir.
One of the steps to be taken in increasing the quality of education is to ensure the professional development of educators. Considering that the number of teachers in Turkey exceeds one million, the difficulty of conducting face-to-face professional development training is striking. At this point, online learning environments with their advantageous aspects appear to be the right solution. This research is a descriptive study that was created with the method of systematic literature review in order to examine the online learning researches for the professional development of educators in Turkey. In the Yöktez and TR Index databases, the results of the framework of selection and exclusion criteria, 29 studies were included in the analysis process. Initially, researches were analyzed according to their descriptive characteristics. In addition, the subject field, the model/theoretical and conceptual approaches used, positive/negative aspects, expectations and suggestions were examined according to themes. It was observed that the studies differed according to years, teachers were mostly preferred as the sample, qualitative research methods were used more, and interviews were mostly preferred as data collection tools. When analyzed according to their purposes, it was seen that exploratory and descriptive researches were conducted more, and in terms of their subjects, it was seen that researches examining a situation related to professional development were conducted more. It was observed that more than half of the studies did not include a theoretical or conceptual framework in terms of professional development, and the few studies that provided information in this direction included blended learning and lifelong learning. The positive aspects of the online professional development studies reviewed were flexibility, efficiency, and affordability; It has been observed that the negative aspects were lack of technical support and technological infrastructure inadequacy. Practical and accessible trainings were proposed in the expectations passages of the researches, along with the recommendations for the future researchers to conduct researches examining the interaction between teachers.
