BITCOIN İLE BORSA ENDEKSLERİ İLİŞKİSİ: YÜKSELEN PİYASA EKONOMİLERİ İÇİN PANEL VERİ ANALİZİ UYGULAMASI


Creative Commons License

Mamedov N., Koç S.

Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, cilt.19, sa.1, ss.34-60, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

2007 yılında ABD`de başlayan `Mortgage Krizi` çok geçmeden bütün dünya ekonomisini 2008 yılında etkisi altına almıştır. Ülke ekonomilerinde oluşan kriz, finansal piyasalarda çöküş ve dijital ortamlarda gelişmeler sonucunda 2009 yılında ilk kripto para birimi olan Bitcoin’in ön plana çıkmasına yol açmıştır. Günümüzde yüksek piyasa değerine sahip olması, merkezi yönetim sisteminin olmaması, anonimliği ve sağladığı birçok avantajlar bakımından dikkatleri üzerine çekmiş ve geleneksel yatırım araçlarına rakip olup olmaması her zaman tartışma konusu olmuştur. Bu yüzden araştırmacılar tarafından Bitcoin ile ilgili farklı yaklaşımlar ve yöntemler kullanılarak çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmada Bitcoin fiyatı ile 22 Yükselen Piyasa Ekonomileri`nin borsa endeksleri arasında ilişki enflasyon oranı, döviz kuru, altın fiyatı ve petrol fiyatı değişkenleri ilave edilerek 03/2012 – 10/2021 dönemini kapsayan aylık veriler ile panel veri analizi yöntemiyle incelenmiştir. Bu çalışmanın temel amacı Bitcoin fiyatı ile Yükselen Piyasa Ekonomileri`nin borsa endeksleri ve diğer önemli değişkenler arasında ilişkinin boyutu ve yönünün belirlenmesidir. Ayrıca bu çalışmada Bitcoin`in geleneksel yatırım araçlarına alternatif olup olmadığını belirlemek amaçlanmıştır. Uygulanan testler sonucunda bazı Yükselen Piyasa Ekonomileri ülkelerinde Bitcoin ile borsa endeksleri ve diğer değişkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur ve o ülkeler için Bitcoin`in alternatif yatırım aracı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
The ‘Mortgage Crisis’ that started in the USA in 2007 soon affected the whole world economy in 2008. As a result of the crisis in the country’s economies, the collapse in the financial markets and the developments in the digital environment, the first crypto currency, Bitcoin, came to the fore in 2009. Today, it has attracted attention in terms of having a high market value, lack of a central management system, anonymity and many advantages, and it has always been a matter of debate whether it is a rival to traditional investment instruments. For this reason, studies have been carried out by researchers using different approaches and methods related to Bitcoin. In this study, the relationship between Bitcoin price and the stock market indices of 22 Emerging Market Economies was examined by panel data analysis method with monthly data covering the period 03/2012 - 10/2021 by adding the variables of inflation rate, exchange rate, gold price and oil price. The main purpose of this study is to determine the size and direction of the relationship between Bitcoin price and the stock market indices of Emerging Market Economies and other important variables. In addition, in this study, it is aimed to determine whether Bitcoin is an alternative to traditional investment instruments. As a result of the tests applied, a statistically significant relationship was found between Bitcoin and stock market indices and other variables in some Emerging Market Economies countries and it was concluded that Bitcoin is an alternative investment tool for those countries.