Yöneylem Araştırması / Mühendislik Uygulamaları Kongresi YONAR/MU 2021, İstanbul, Türkiye, 2 - 04 Nisan 2021, ss.60-61
KOBİ’lerin E- Ticarete Bakış Açısının
İstatistiksel Olarak İncelenmesi
Mehlika Kocabaş Akay
Kocaeli
Üniversitesi
(0000-0003-0564-4625)
Burcu Özcan
Kocaeli
Üniversitesi
(0000-0003-0820-4238)
Çağın Karabıçak
Kocaeli
Üniversitesi
(0000-0002-6520-7374)
Elektronik ticaret, bilgisayar ve
mobil cihazlar yardımıyla internet üzerinden ürün veya hizmet ihtiyaçlarını
karşılama olarak tanımlanmaktadır. Ülkelerin ve milletlerin ticari ve sosyal
alanda etkileşimlerinin ilerlemesi, dijitalleşme olarak adlandırılmaktadır.
Günümüzde etkileşimin güçlü olması için, iletişimin hızlanması ve kolaylaşması
kritik öneme sahiptir. Yazılım ve bilişim alanlarındaki gelişmeler iletişimin
ilerlemesine ve hızlanmasına imkân sağlamaktadır. Firmalar gelişen teknolojinin
seyrinde rekabete ayak uydurmak ve ayakta kalmak için teknolojiye sıkı sıkıya
bağlanmalı ve dijitalleşme faaliyetlerine yatırım yapmalıdır.
Günümüzün ticari etkinliklerindeki
ilerlemelere bakıldığında, firmaların müşteriler ile olan iletişimlerini düzgün
bir biçimde yönetebilmek için geliştirdikleri arayüzler ve metotlar çevrimiçi
alışverişin güvenilirliğini arttırmıştır. Elektronik ticarette arayüz hizmeti
veren yapıların gizlilik ve güvenlik ile aldığı tedbirler, farklı dillere
çevirme özellikleri, ödeme ve geri bildirimler ile sistemlerini desteklemeleri,
müşteri görüşlerini vermeleri ve karşılaştırma imkanları sunmaları, bu ticari
yöntemin kullanım oranını arttırmıştır. Ancak yine de firmalar, geleneksel
yöntemlerden elektronik tarafa geçişte farklı bakış açılarına sahiptirler.
Küçük ve Orta Büyüklükteki
İşletmeler ile ilgili sınırlar zaman zaman güncellenerek yeniden
tanımlanmaktadır. Son düzenlemelerden sonra; KOBİ (Küçük ve Orta Büyüklükteki
İşletmeler), "250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net
satış hasılatı ya da mali bilançosu 125 milyon lirayı aşmayan ve yönetmelikte
mikro işletme, küçük işletme ve orta büyüklükteki işletme olarak
sınıflandırılan ekonomik birimler." olarak tanımlanmıştır. Dünya’da olduğu
gibi Türkiye’de de işletmelerin yaklaşık %99,8’ini KOBİ’ler oluşturmaktadır. Türkiye’deki
istihdamın %77,8’ini KOBİ istihdamları, bunun yanı sıra yatırım payının
%53,2’sini, üretimin %54,2’sini KOBİ’ler oluşturmaktadır. Verilen rakamlardan
da anlaşılacağı gibi ekonominin temelini KOBİ’ler oluşturmaktadır. Özellikle sanayi
merkezlerinden olan Kocaeli ili içerisinde yer alan KOBİ’ler hem çok farklı
sektörlerde faaliyet göstermekte hem de mikro boy bile olsalar ihracata katkı
sağlamaktadırlar. Bu nedenle bölgede yer alan KOBİ’lerin ticari hayatlarının
devamı ülke ekonomisi için kritik öneme sahiptir ve incelenerek
desteklenmelidir. Firmaların faaliyetlerinin tanıtılması için fırsatların
yaratılması gerekmektedir.
Firmaların kendilerini ve
faaliyetlerini dijital alanda tanıtmalarına fırsat veren e-ticaret, bilhassa da
KOBİ’lere yeni iş olanaklarını arttırma ve güncel pazar hacimlerini
sağlamlaştırma imkânı sunmaktadır. Özellikle pandemi döneminde firmaların uzun
süre ticari faaliyetlerinin sekteye uğraması dijitalleşmenin önemini
arttırmıştır. Bu çalışma kapsamında, Kocaeli ilinde yer alan bir İlçe Ticaret
Odası bünyesinde faaliyet gösteren KOBİ’lerin elektronik ticaret kullanma ve dijitalleşmeye
geçişi üzerinde inceleme yapılmıştır. Oda yönetimi, üyelerinin ticari
faaliyetlerini sürdürmelerine destek olmak için istekli üyelerin ücretsiz
olarak yararlanabilecekleri bir elektronik ticaret platformundan hizmet almaya
başlamıştır. Oda üyelerinden 1150’si telefonla aranarak kendilerine ücretsiz
olarak e-ticaret sitesi üyeliği sağlayabileceği söylenmiş; 410 firma olumlu
yaklaşırken, 303 firma kararsız kalmış ve 417’si istekte bulunmamıştır.
Çalışmanın verileri incelendiğinde, ücretsiz sunulan hizmete karşı isteksizlik
oranının yüksek olması dikkat çekicidir. Bu çalışma kapsamında elde edilen
veriler SPSS Clementine 12.0 programında farklı hipotezler ile incelenmiş ve
firma özellikleri ile e-ticarete bakışları arasında ilişkiler ortaya konmuştur.
Anahtar Kelimeler: Veri Madenciliği, E-Ticaret,
KOBİ, SPSS Clementine, Karar Ağacı Yöntemi