Gümüş Nitrat İçeren Sırların Farklı Fırın Atmosferlerindeki Beyaz Çamur Bünyeler Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması

Öztorun M., Demirkol N.

14. Uluslararası Marmara Sosyal Bilimler Kongresi, Kocaeli, Türkiye, 16 - 17 Mayıs 2025, ss.15, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Kocaeli
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.15
  • Kocaeli Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Tarihsel süreç içerisinde seramik ürünlerin yüzeyinde metalik, yanardönerli ışıltılar oldukça dikkat çekici artistik bir değer oluşturmuştur. Yüzeyde oluşan bu metalik ışıltıların oluşturduğu ince film tabakasına lüster adı verilmektedir. Bu ışıltılı metalik yüzeyi oluşturan sırların içeriğinde metal oksitler ve metal tuzları yer almaktadır. Gümüş Nitrat (AgNO3) lüster yüzeyi oluşturma konusunda sıklıkla kullanılan bir metal tuzudur. Gümüş iyonlarının (Ag+ ) yükseltgen ve indirgen ortamdaki davranışları, yüzeydeki metalik ışıltıların oluşmasına neden olmaktadır.

Bu çalışmada, kurşun, alkali ve bor içeren sırlara gümüş nitrat (AgNO3) ilavesi ile indirgen ve yükseltgen fırın atmosferlerinde, beyaz çamurdan elde edilmiş bünyeler üzerinde pişirim uygulanarak yüzeydeki metalik etkiler araştırılmış ve aynı sır reçetelerinin indirgen ve yükseltgen ortam arasındaki farkları tespit edilerek incelendi. Bunun yanı sıra, gümüş nitrat ilaveli (AgNO3) kurşun, alkali ve bor içeren sırlara diğer renk veren metal oksit ilavesi ile metalik yansımaların nasıl bir değişime uğradığı incelendi.

Alkali, kurşun ve bor içeren, 1000°C’de gelişebilen parlak-transparan ve parlak-opak özellikler gösteren sır reçeteleri yazılarak seger formülleri hesaplandı ya da seger formülü üzerinden reçete hesaplamaları yapıldı. Reçete hesaplamalarına göre hazırlanan sırlar, beyaz çamurdan elde edilmiş ve 1000°C’de bisküvi pişirimi yapılmış bünyeler üzerine fırça yardımıyla uygulandı. Hazırlanan sırlı bünyeler hem yükseltgen hem de indirgen ortamda pişirime tabi tutuldu.

Uygulanan aynı sır reçetelerinin farklı fırın atmosferlerinde farklı etkiler ortaya koyduğu tespit edildi. Gümüş nitrat (AgNO3) içeren sırların yükseltgen atmosferde metalik etki göstermediği ancak sırın parlaklığını arttırdığı gözlemlendi. Bunun yanı sıra, indirgen atmosferde gümüş nitrat (AgNO3) içermeyen alkali içeren sırların metalik etki göstermediği fakat aynı sır reçetesinin gümüş nitrat (AgNO3) ilavesi ile metallik özellikler gösterdiği tespit edildi. Fakat kurşun içeren sırların gümüş nitrattan (AgNO3) bağımsız olarak indirgen ortamda metalik etkiler gösterdiği gözlemlendi

.