Research Information System
İHYA Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi, vol.5, no.2, pp.334-358, 2019 (Peer-Reviewed Journal)
Esîrüddin el-Ebherî’nin Hidâyetü’l-Hikme adındaki eserinin bir bölümünde kısaca “Kavsu Kuzah (Gökkuşağı)” konusu açıklanır. Bu açıklama, Şerhu Hidâyeti’l-hikme adlı eseri yazan Mevlânâzâde (Mollazâde) el-Herevî tarafından atmosfer olayları anlatılırken “onlardan biri de gökkuşağıdır…” şeklinde şerh edilmiştir. Mevlânâzâde’nin Şerhu Hidâyeti’l-hikme adlı eserinde yer alan gökkuşağıyla ilgili kısım, sonraki zamanlarda “Risâletü Kavsu Kuzah” ismiyle özel bir risâle olarak istinsah edilmiş ve üzerine hâşiye yazılmıştır. İzmit’te yetişmiş âlimlerden Karaveys el-Kocevî, bir talep üzerine Mevlânâzâde’nin “Kavsu Kuzah” adlı risâlesine bir hâşiye yazarak özellikle bu konuda yeni, istekli ve samimi talebelere yardımcı olmak istemiş, çizmiş olduğu geometrik şekillerle konuyu izaha çalışmıştır. Bu çalışmada, “Kavsu Kuzah” adlı risâle tahkik ve tenkîd edilirken, aynı zamanda hem Ebherî’ye ait metin, hem Mevlânâzâde’ye ait şerh hem de Kocevî’ye ait hâşiye tercümeleriyle birlikte verilmiştir. Bu çalışmayla gerek astronomi ve menâzır (optik) ilmine, gerekse Kocaeli’nin ilim ve kültür tarihine az da olsa bir katkı sunulması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Karaveys el-Kocevî, Kavsu Kuzah, Mevlânâzâde, Ebherî, Şua’, Dâire, Levn.