Karayca Tevratın Sözlük Çalışması Üzerine


ÇULHA T.

200 Yıl sonra Müterim Asım ve Türkiye’xxde Sözlük Çalışmaları, Gaziantep, Turkey, 30 November - 01 December 2019

  • Publication Type: Conference Paper
  • City: Gaziantep
  • Country: Turkey
  • Kocaeli University Affiliated: Yes

Abstract


Sözlük bilim (leksikoloji) alanında yapılan çalışmaların, her ne kadar dil ile ilişkilendirilse de kültür ve sosyal yaşama ilişkin içerdiği bilgiler de oldukça önemlidir. Türk dilleri arasında yer alan Karaycaya ilişkin çalışmalar, son zamanlarda artış gösterse de sözlük çalışmaları, 20. yüzyılın başından itibaren devam edegelmektedir. İlk zamanlarda Karayların kendilerinin de içinde bulunduğu uzmanlar tarafından yapılan Karayca sözlükler, Lehçe, Almanca ve Rusça olarak yayımlanmıştır. Son olarak, tarafımca Türkçeye tercümesi yapılıp yayıma hazırlanmış olan, Gulayhan Aqtay ve Henryk Jankowski tarafından yayımlanan A Crimean Karaim-English Dictionary adlı sözlük, bu dile ilişkin en yeni ve en güvenilir sözlük niteliğindedir. Karaycaya ilişkin yapılmış olan en güncel ve en önemli çalışma The Crimean Karaim Bible (2 vol) adlı yayımdır. Polonya hükümeti tarafından desteklenen bir projenin ürünü olan çalışma, dinî tercümede gösterilen hassasiyetle yapılmış titiz bir çalışmanın ürünüdür. İbraniceden Karaycaya yapılan ve Eski Ahit’in bir kısmını içeren çalışma, konu ve içeriğin gerektirdiği terminoloji gereği oldukça farklı sözcükler de barındırmaktadır. Zaman zaman Türkçe karşılıkları verilen kavramlar ve varlıklara zaman zaman sözcükler türetilmiş zaman zaman da karşılık bulunamayıp İbraniceden alıntı yapılmıştır.

Tarafımca dizin ve sözlüğü hazırlanan çalışma gerek konu gerek içerik itibariyle oldukça zengin malzemeler bulundurmaktadır. Bugüne değin yapılmış olan sözlük çalışmalarına sağlayacağı katkı, sözcüklerin yazımında kullanılan ve ünlülerin okunmasında kolaylık sağlayan sistemiyle sınırlı kal­ma­yıp, yeni sözcükler içermesi bakımından da oldukça önemlidir. Bu çalışmada, yayıma hazırlanan Karayca Tevratın sözlüğüne ilişkin yapılacak değerlendirme ve izlenecek yöntem hakkında bilgi verilip alana sağlayacağı katkılar değerlen­dirilecektir.