Akademik Veri Yönetim Sistemi
14. Ulusal Histoloji ve Embriyoloji Kongresi., Antalya, Türkiye, 10 - 13 Mayıs 2018, cilt.6, ss.294-295
P109
İskemi-reperfüzyon hasarına karşı enoxaparin ve ticagrelor tedavisinin miyokardiyum üzerindeki koruyucu etkilerinin incelenmesi
Selenay Furat Rençber1, Yusufhan Yazır1, Melda Yardımoğlu Yılmaz1, Kübra Kavram1, Orhan Fındık2, Atike Tekeli Kunt2
1Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji Ana Bilim Dalı, Kocaeli
2Kocaeli Derince Devlet Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Ana Bilim Dalı, Kocaeli
AMAÇ. Abdominal aort cerrahisi, klinik uygulamada kardiyovasküler cerrahlar tarafından uygulanan ana prosedürlerden biridir. Bu prosedürün ana adımı, 'iskemi' olan aortun kros klemplenmesi ve anastomozun tamamlanmasından sonra deklemp işlemi ile 'reperfüzyon'un gerçekleştirilmesidir. Reperfüzyon, özellikle polimorfonüklear lökositlerden inflamatuar mediatörlerin ve oksijensiz radikallerin hızlı salınımını uyararak hem lokal hem de sistemik hasarı başlatır. Bu ürünler, reperfüzyon sırasında komplikasyonlara hatta sistemik inflamatuar yanıt ve çoklu organ yetmezliği
nedeniyle ölüme yol açabilir. İskemi ve reperfüzyon (IR) sonrası organ hasarı başlıca akciğer, böbrek ve kalpte görülür. Ticagrelor bu nedenle kardiyovasküler hasarların ve inmenin önlenmesi için yaygın olarak kullanılan bir ilaçtır. Ticagrelor'un ADP metabolizması tarafından üretilen bir purin nükleosit olan adenosinin hücresel alımını inhibe ettiği ve inflamasyon, yaralanma veya IR'den sonra plazmadaki adenosin seviyesinin arttığı rapor edilmiştir. Düşük molekül ağırlıklı bir heparin olan enoxaparinin, antioksidan, anti-enflamatuar ve antiapoptotik etkileri bulunmaktadır.Bu çalışmanın amacı, abdominal aort IR ile indüklenen kalp hasarının önlenmesinde ticagrelor ve
enoxaparinin koruyucu etkinliğinin karşılaştırılmasıdır.
GEREÇ ve YÖNTEMLER. 36 adet Wistar albino sıçan (350-400 gr), 4 gruba ayrılmıştır: Grup 1 (Sham; IR haricindeki tüm cerrahi işlemler uygulanmıştır); Grup 2 (Salin kontrol; Salin+IR); Grup 3 (Ticagrelor;Ticagrelor+IR) ve Grup 4 (Enoxaparin; Enoxaparin+IR). I·skemi periyodundan 10 dakika o¨nce 2.gruba 0.1ml/kg salin ve 4.gruba enoxaparin sodyum subkutan olarak verilirken, 3.gruba 25 mg/kg ticagrelor gastrik gavaj yo¨ntemiyle verilmiştir. 2 saatlik iskemi su¨resi sonucunda klemp kaldırılarak reperfu¨zyona bas¸lanmıştır. Distal akım, el dopleri ile degˆerlendirilmiş ve 4 saatlik reperfu¨zyon sonrasında sıc¸anlara yu¨ksek doz thiopental intraveno¨z olarak enjekte edilerek median sternotomi yapılmıştır. Deney sonunda sıc¸anlar sakrifiye edilerek kalp dokuları histopatolojik inceleme ve kaspaz-3 immünreaktivitesinin değerlendirilmesi için formalinle fikse edilmiştir. Veriler SPSS programı ile istatistiksel olarak analiz edilmiştir.
BULGULAR. Işık mikroskobik incelemelerde Sham grubunda normal miyokardiyal mimari gözlemlenmiştir. Ancak Salin grubunda miyokardiyal hücrelerde düzensiz dizilim, vaskülarizasyon ve interfibriller alanda artış gözlemlenmiştir. Bu bulgular tedavi gruplarında özellikle ticagrelor grubunda iyileşmiştir. Kaspaz-3'ün immünohistokimyasal analizi ışık mikroskopik verileri desteklemiştir. Sham ve salin kontrol grubu karşılaştırıldığında; salin grubunda kaspaz-3 immureaktivitesi istatistiksel olarak artış göstermiştir (p <0.001) ancak ticagrelor grubunda salin grubuna göre anlamlı azalma gözlemlenmiştir (p <0.001). Tedavi grupları kendi arasında kıyaslandığında enoxaparin grubunda ticagrelor grubuna göre anlamlı artış saptanmıştır (p <0.001). Ancak enoxaparin grubu salin grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı azalma göstermiştir (p <0.001).
SONUÇ. Histolojik bulgular her iki tedavi grubunun da miyokardiyum üzerinde IR' nin yan etkilerini iyileştirdiğini gösterse de ticagrelor tedavisi daha iyi sonuç vermiştir. Enoxaparin ve ticagrelorun kombine kullanıldığı yeni çalışmaların denenmesi kardiyovasküler işlemlerin yan etkilerinin önlenmesinde etkili olabilir.
Anahtar Kelimeler: enoxaparin, iskemi-reperfüzyon, ticagrelor