19. Yüzyılın Ortalarından İtibaren Yeniköy’de Üç Rum Okulu’nun İnşasına İlişkin Girişimler


Şenyurt O.

GEDİK ÜNİVERSİTESİ MODULOR DERGİSİ, vol.3, no.2, pp.107-128, 2020 (Peer-Reviewed Journal)

  • Publication Type: Article / Article
  • Volume: 3 Issue: 2
  • Publication Date: 2020
  • Journal Name: GEDİK ÜNİVERSİTESİ MODULOR DERGİSİ
  • Journal Indexes: Asos İndeks
  • Page Numbers: pp.107-128
  • Kocaeli University Affiliated: Yes

Abstract

Boğaziçi’nin Rumeli yakasında, Sarıyer ilçesinde İstinye ile Tarabya arasında yer alan Yeniköy, geçmişte Rum nüfusun yoğunluğunun görüldüğü bir semttir. Rumlar, 19. yüzyılda Aya Yorgi, Aya Nikolaos ve Aya Panayia mahalleleri olmak üzere üç mahallede, mahallelere adlarını veren kiliselerin etrafında, konut ve dükkânlardan oluşan bir yerleşim alanına sahiplerdir. 19. yüzyılın ikinci yarısından sonra Rumlarla tanımlı bu alanın içinde üç okul yapısının inşasına ilişkin girişimler olduğu da görülmektedir. Bu makalede arşiv belgeleri ışığında, Yeniköy’ün tarihi hakkında genel bir değerlendirme yapılarak, Rum nüfus ve inşa girişiminde bulunulan üç okul yapısı incelenmiştir. İnşası gerçekleşen Karatodori Erkek ve Kız Okulu, Zografyon Kız Okulu ile Panayia Mahallesi’nde yapılması planlanan ancak yapımı gerçekleşmeyen bir okul tasarımı; inşa kararları ve mimarileri bağlamında arşiv belgeleri ışığında ele alınmıştır.

 Yeniköy, located on the Rumeli side of the Bosphorus, between Istinye and Tarabya in the Sarıyer district, is a district where the density of the Greek population was seen in the past. In the 19th century, Greeks had a residential area consisting of houses and shops in three neighborhoods, namely Aya Yorgi, Aya Nikolaos and Aya Panayia, around the churches that gave their names to these neighborhoods. After the second half of the 19th century, it is seen that there are attempts to build three school structures in this area. In this article, in the light of archive documents, a general evaluation of the history of Yeniköy was made, the Greek population and three school buildings that were attempted to be built were examined. Karatodori Boys and Girls School, Zografyon Girls' School which are built and a design that planned to be built but not realized in the Panayia Neighborhood are discussed in the light of archive documents in the context of construction decisions and architectures