ANTROPOJENİK JEOMORFOLOJİNİN KOLEKTİF BELLEK VE MEKÂN İLİŞKİSİNE ETKİLERİ

Duygun G., Kösten E. Y.

IV. International ArchitecturalSciencesand Applications Symposium, Girne, Kıbrıs (Kktc), 30 - 31 Mayıs 2024, ss.1-8

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Girne
  • Basıldığı Ülke: Kıbrıs (Kktc)
  • Sayfa Sayıları: ss.1-8
  • Kocaeli Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Özet:

İnsanın yeryüzünde ikamet edişine yönelik en başat hamlesi onu kendi arzu ve ihtiyaçları doğrultusunda biçimlendirme çabası olmaktadır. Varlıkların yaşam alanı olarak seçtikleri coğrafya ile kurdukları ilişki ve yeryüzünü kendilerine göre organize etmek için geliştirdikleri “techne” becerileri, 20. Yüzyıl başına kadar morfolojik olarak anlamlandırılabilir bir kurgu içinde seyretmiştir. İlk olarak Biçim-bilim, biçim bilgisi olarak da kullanılan morfoloji kavramı, günümüzde insanoğlu dışındaki tüm varlıkların yer ile kurdukları ilişkiyi çözümleyebilmektedir.  Ancak insan yeryüzüne müdahalesini kontrolsüz ve sonuçları ile yüzleşmeden arttırarak, doğanın dengesini bozacak ölçülere taşımıştır. Jeolojik hiçbir bilginin önemsenmemesi sonucunda ise oluşan bu “yeni-modern” morfolojiyi anlamlandırmak imkânsız hale gelmiştir. 21. yüzyıl da antropojenik etkilerin hızının artması ve bahsi geçen müdahalelerin bir güç göstergesi olarak ortaya çıkarılması sonucunda, yeryüzünde oluşan bu bozulma insan mekân etkileşimleriyle oluşan kültür, aidiyet ve insan yaşamını oluşturan dinamikleri hızla dönüştürmektedir. Morfoloji bilimimin bu yüzyılda öne çıkmasının nedeni de biçim ve neden arasındaki organik bağın kopması ve ilgisiz “şey”lerin yanyana neden durduklarını anlama çabasının her geçen gün önemli hale gelmesidir. Yok olmakta olan kimlik kavramı, ya da “yerin ruhu”, sonrasında bir takım sahte kimlikler giydirilerek telafi edilmeye çalışılmakta ama tersine bu tavır da yok oluşa hizmet vermektedir. Çalışma bu tür etkileşimleri Türkiye özelinde ve kıyılarındaki antropojenik jeomorfoloji sonucu ortaya çıkan insan-mekân ilişkileri üzerinden analiz ederek tartışmaya açmayı hedeflemektedir.

 

Anahtar Kelimeler: Morfoloji, Antroposen, Kolektif Bellek, Antropojenik Jeomorfoloji