38. ZEYNEP KAMİL JİNEKO-PATOLOJİ KONGRESİ, İstanbul, Türkiye, 12 - 13 Eylül 2020, ss.199-201
GİRİŞ: Endometrium kanseri, 55-65 yaşları arasında ve kadınlarda en sık gözlenen jinekolojik
malignitedir. Hastaların çoğu vajinal kanama şikayeti ile erken evrede başvurduğundan
%80’i erken evrede tanı alır. Bizim bu çalışmada ki amacımız hastanemizde yapılan histerektomi
vakalarında ki frozen inceleme ve frozen sonrası parafinize kesitlerdeki kesin histopatolojik
sonuçlar arasındaki uyum oranını gösterebilmektedir.
MATERYAL-METOD: Bu amaçla, endometrial karsinom düşünülüp intraoperatif inceleme
istenilen Ocak 2015- Ocak 2019 yılları arasındaki olguları retrospektif inceledik.
BULGULAR: Buna göre frozen incelemenin maligniteyi tahmin etmedeki özgüllüğü %98,
duyarlılığı% 96 idi.
TARTIŞMA/SONUÇ: Endometrial karsinomda intraoperatif değerlendirmenin ana amacı,
yüksek riskli hastalığı olan hastaları daha fazla tanımlamak ve böylece lenfadenektomi ±
omentektomi ± periton biyopsisi yapılıp yapılmayacağına karar vermeye yardımcı olmaktır.
Tipik olarak preoperatif endometrioid karsinom veya atipik hiperplazi tanısı olan ve bazen de
preoperatif tanısal malignitesi olmayan fakat klinik olarak şüpheli lezyonları olan hastalarda
kullanılır. Frozen inceleme, formaldehite konulmamış, taze histerektomi dokusunun hızlı bir
ön incelemesidir. Bu yüntem, makroskopik inceleme sonrası cerrahi spesmenden elde edilen,
seçilmiş doku örneğinden alınan ve dolayısıyla tümörün ya da lezyonun küçük bir alanını temsil
eden, donmuş kesitlerin histopatolojik incelemesine dayanır. Makroskopik olarak gözle
görülen bir lezyon veya tümör varsa bulunur, lezyon/tümör tariflenir, yerleşim yeri ve boyutu
kaydedilir. Endoservikal yayılım varlığı/yokluğu değerlendirilir ve myometrial invazyonun
gross bakıda yarıdan fazla olup olmadığı belirtilir. Kesitler elde edilip boyamalar yapıldıktan
sonra ise tümör tipi hakkında bilgi verilmeye çalışılır.
Dokular frozen cihazında, kesit alma işlemi için dondurulurken ortaya çıkabilecek donma
artefaktları, mikroskobik incelemede sorunlar meydana getirebilir. Ve kesitler tümörün ya da
lezyonun analiz edilebilen sınırlı bir örneği olabileceğinden frozen incelemede tümör varlığı/
yokluğu konusunda net bir yorum da yapılamayabilir. Bunun gibi durumlar, intraoperatif değerlendirmenin
sınırlamaları olarak kabul edilebilir.
Literatüre bakıldığında, intraoperatif incelemenin doğruluğu % 60 ile % 98 arasında değişmektedir.
Cerrahın intraoperatif konsültasyon talebi, yalnızca genel değerlendirme için olsa
bile, bu karar, numunenin kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesinden sonra tanısal sorumluluğu
olan patoloğa bırakılmalıdır. Dondurulmuş kesitlerin histolojik incelemesi, genellikle
miyometriyal invazyonun en derin bölgesini içeren bir veya iki tam kalınlık kesiti inceleyerek,
genellikle EC alt tipi, derecesi ve invazyon derinliğini belirlemektir. Myometriyal invazyonun
intraoperatif değerlendirilmesinin tek başına dondurulmuş kesit olmadan makroskopik
doğruluğu % 71-75’tir ve tümör derecesi arttıkça azalır, bir çalışmada yüksek dereceli endometrial
karsinomlar için % 31 bulunmuştur. Bu nedenle, myometriyal invazyonun derinliğini
doğru bir şekilde belirlemek için dondurulmuş kesitin histopatolojik incelemesi de önerilir.
Ameliyat süresini her ne kadar uzattığı bilinse de, intraoperatif patolojik inceleme yapılan
durumlarda, hastaların bir kısmına ek operasyon gerekmeyebilir. Fakat patolog ile cerrahın
uyumlu bir işbirliği, birçok sınırlamaları olan bu yöntemin, istenilen etkinlikte kullanılabilmesi
için zorunlu olan koşuldur.