Likert Ölçeklerinde Etiketleme Kararları: Kullanılan Etiketler Ölçüm Sonuçlarına Etkiler mi?


Creative Commons License

Dursun İ., Alnıaçık Ü.

Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, no.33, pp.148-196, 2019 (Peer-Reviewed Journal)

Abstract

This study examines the possible effects of following issues on the measurement results where Likert scales are used: (1) labeling scale midpoint, (2) ordering the answer categories (negative to positive or vice versa), (3) labeling only the extreme points vs. labeling all scale points, and (4) providing additional "no opinion" option vs. not providing this option. A field experiment was conducted on a total of 868 conveniently selected students. Students were randomly distributed one of nine different formats of the questionnaires that were designed by manipulating the midpoint labeling, extreme vs. all points labeling, the order of the points, and the existence of the "no opinion " option. Findings revealed that labeling formats produce differences in measurement results, at least for some of the variables of interest. The most impactful decision was found to be the usage of the additional "no opinion " option for the Likert scales. Research implications of the findings are discussed, and suggestions for future studies are provided

Bu araştırmada, ülkemizde de çok yaygın şekilde kullanılan beş aralıklı Likert ölçeklerde, (1) farklı yapılara sahip kavramların (dışsal bilgi gerektiren ve gerektirmeyen kavramlar) ölçümünde orta noktanın farklı terimlerle isimlendirilmesinin; (2) olumlu olumsuz kutupların yerlerini değiştirmenin; (3) ölçeklerde ara seçeneklerin isimlendirilip isimlendirilmemesinin; (4) ve ölçeğin yapısının zorlamalı veya zorlamasız olmasının (ilave “fikrim yok” seçeneği bulunması) ölçüm sonuçlarında farklılık yaratıp yaratmadığı incelenmiştir. Kolayda örnekleme yöntemiyle seçilen 868 kişi üzerinde yapılan bir saha araştırması sonucunda Likert ölçeklerinde cevap seçeneklerinin tasarımındaki farklılıkların ölçüm sonuçları üzerinde etkili olduğuna dair bazı kanıtlar ortaya çıkmıştır. Bu bulguların Likert ölçekler içeren araştırmaların tasarımı açısından önemi tartışılmış ve çeşitli öneriler sunulmuştur.