Akademik Veri Yönetim Sistemi
MOTIF ACADEMY JOURNAL OF FOLKLORE, cilt.15, ss.270-290, 2022 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmada, Osmanlı dönemi minyatür tasvirlerinde kullanılan müzik unsurlarının
semiyotik açıdan incelenmesi amaçlanmıştır. İncelemeye alınan söz konusu minyatürler renk,
figür, cinsiyet, nesne, mekân ve olay-kurgu açısından Ferdinand de Saussure’ün göstergebilim
anlayışına göre değerlendirilmiştir. Araştırmada incelenen minyatürler yaşadığı dönemin
kültürel ortamının da etkisinde kalarak sanat anlayışına yeni bir soluk kazandırıp,
minyatürlerinde Osmanlı dönem yaşantısını tüm gerçekliği ve hareketliliğiyle tasvir etmiş
olan dönemin ünlü nakkaşı Abdülcelil Çelebi Levni’ye aittir. Levni’ nin minyatürlerinde
resmettiği Türk müziği çalgıları, Osmanlı toplumunun sosyal yaşantısında pek çok alanda
sıklıkla kullanıldığı için, tasvirlerine geniş ölçüde konu olmuştur. Çalışmada Abdülcelil
Levni’ye ait sekiz adet minyatür tarama modeli esas alınarak incelenmiş olup, semiyotik
analizleri yapılmıştır. Bu şekilde döneme ait hangi Türk müziği çalgılarının hangi grup ve
mecliste kimler tarafından kullanıldığına dair bir tespit yapılmıştır. Araştırma, bu alanda
özgün bir çalışma olup bundan sonra yapılacak olan yeni çalışmalara katkı sağlaması
açısından önem arz etmektedir. Araştırma sonucunda; Levni’nin sıklıkla işlediği eğlence
tasvirlerinin ayrılmaz bir parçası olan müzik unsurunun, geçit alayları, pehlivan gösterileri,
dış mekânda ve su üstünde yapılan şenlikler, dev maket gösterileri ve savaş tasvirleri olmak
üzere çeşitli kompozisyonların içerisinde mekânsal algıda tasvirlerin içerisine yerleştirildiği
görülmüştür