Akademik Veri Yönetim Sistemi
10.TÜRKİYE DEPREM MÜHENDİSLİĞİ KONFERANSI, İstanbul, Türkiye, 8 - 10 Ekim 2025, cilt.1, sa.2025, ss.618-641, (Tam Metin Bildiri)
Depremin yoğun yaşandığı ülkemizde son Pazarcık
depremini oluşturan plaka levha kenet kuşağını saran yerleşimlerde binalar
TBDY-2018’in tanımladığı tasarım depremini ve koşullarını aşan depremlerle
karşılaşmıştır. TBDY-2018 tasarımında temel amaç her şartta can güvenliğinin
sağlanmasıdır. Maalesef 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerinde yönetmeliğin
öngöremediği çoklu deprem riski, yakın alan deprem etkileri (ileri yönelim ve
kırılma atımından oluşan ani sıçrama sonucu oluşan kalıcı yer değiştirmelerle)
birleşen ortamda yapılar artarda gelen depremlerin yıkıcı etkisine
dayanamamıştır. Yönetmelik tasarımı bir tasarım depremiyle ve elastik doğrusal
olmayan hasar (yüksek düktilite) şartlarında göçmeye karşı can güvenliğini
öngörmektedir. Yapıların tekrarlı deprem etkisi altında çıkarttığı ileri hasar,
TBDY’ nin tek deprem dayanım sonuçlarının incelenmesini ve yönetmeliğin
yeterliliğinin tartışılması fırsatını ortadan kaldırmıştır. Bu çalışmada Hatay,
Antakya’da bulunan, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremlerinde göçmüş olan mevcut
betonarme bir binanın, tekrarlı deprem altında davranışı ve yakın alan etkileri
incelenmiştir. Bu çalışmada öncelikle yapı nümerik olarak tekrar modellenmiş ve
deprem yer hareketleri tanıtılmış, ardından yapının tasarımı için kabuller ve
düzensizlik kontrolleri yapılmıştır. Zaman adımlı analizlerde yakın alan
istasyon etkileri özellikle incelenmiş ve ana şok sonrası 10 dakikada oluşan 5
ve üstü depremlerle tekrarlı depremlerin hasarı ilerletme ve göçme riski
tartışılmıştır.
Seismically active plates and suture belt of the
southeast region in Türkiye, caused the fatal earthquakes in Kahramanmaraş at
Pazarcık exceeded the design earthquake and conditions as defined by TBDY-2018.
The main purpose of aseismic building design in the TBDY-2018 guarantees
occupant life safety within the building under all design earthquakes and
implementation conditions. Unfortunately, in the February 6, 2023 Kahramanmaraş
earthquakes, the main shock and aftershocks as multi-input risk, which the
building design specification could not count on for building service life, as
well as the near-field earthquake effects (fling effect as permanent
displacement caused from sudden fracture and resulting high velocity in the
fault parallel direction towards the site and forward directivity in fault
normal direction). Any combination with dominant one in the propagation path
hit the structures destructively and resulting in collapse. The code-based
design provides for life safety against collapse during a design earthquake and
even under the conditions of inelastic behavior due to plastic deformations in
case of high ductility. Heavy damage under the effect of multi earthquakes
eliminates the opportunity to evaluate the success of the resilient structures
designed by TBDY in case of one single earthquake and discuss the adequacy of
the regulation. In this study, the near-field effects of an existing reinforced
concrete building located in Hatay, Antakya, which collapsed in the
Kahramanmaraş Earthquake of February 6th, 2023, are examined under successive
earthquakes. In this study, firstly the structure is numerically modeled, and
earthquake ground motions are introduced, then assumptions and irregularity
checks are made for redesigning the structure. In time-step analyses,
near-field effects are specifically examined, and the risk of damage progression
and collapse of successive earthquakes with 5Mw or more earthquakes occurred
within 10 minutes after the main shock will be discussed.