Türk Halk Müziği Ses İcrasında Vibrato Kullanımının Hız ve Kapsam Değerleri Üzerinden Dijital Analizi: Rıza Konyalı ve Davut Sulari İcrâ Örneği


EROL N., INCE K. S.

Konservatoryum, cilt.12, sa.1, ss.250-274, 2025 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 12 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.26650/cons2025-1659616
  • Dergi Adı: Konservatoryum
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.250-274
  • Kocaeli Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Türk halk müziği, geleneksel müzik kültürünün kuşaktan kuşağa aktarılmasıyla meydana gelmiştir. Bu müzik kültürü ürünleri incelendiğinde yöreden yöreye çeşitli süsleme tekniklerinin yoğun olarak kullanıldığı görülmektedir. Bu çalışma, Türk halk müziğinde kullanılan vibrato ve tril süslemelerinin algısal tarifinin yanı sıra hız ve kapsam değerleri ile somut veriler sunmayı amaçlamaktadır. Gerçekleştirilen çalışma Türk halk müziği ses icrasında vibrato hızı ve kapsamı değerlerini inceleyen nicel bir araştırmadır. Bu değerler hertz ve cent cinsinden dijital analiz yöntemiyle ölçülmüştür. Analizler gerçekleştirilmeden önce ses ayırma işlemleri Audacity uygulamasında gerçekleştirilmiştir. Vibrato hızı ve vibrato kapsamı değerleri ise VoceVista adlı uygulamada ölçülmüştür. Gerçekleştirilen analizler sonucunda 21 adet vibrato ve 10 adet tril süslemesi tespit edilmiştir. Elde edilen tüm veriler tablolar halinde çalışmaya eklenmiştir. Ayrıca en yüksek değer 11.7 Hz ortalama vibrato hızı ve 185 ct ortalama vibrato kapsamı değerleri ile Rıza Konyalı'nın seslendirmiş olduğu "Haydan mı Olur Huydan mı Olur" eserinde görülmektedir. Gerçekleştirilen analizler sonucunda Türk halk müziğinde vibrato ve tril süslemesinin kelime sonlarında çeşitli hız ve kapsam değerleri ile yapıldığı görülmektedir.
Turkish folk music has been formed by the transmission of traditional music culture from generation to generation. When these musical culture products are analysed, it is seen that various ornamentation techniques are used intensively from region to region. This study aims to provide concrete data on the perceptual description of vibrato and trill ornaments used in Turkish folk music, as well as rate and extent values. The study is a quantitative research examining the values of vibrato rate and extent in Turkish folk music vocal performance. These values were measured in hertz and cent by digital analysis method. Before the analyses were performed, sound separation processes were performed in Audacity application. Vibrato rate and vibrato extent values were measured in the application named VoceVista. As a result of the analyses, 21 vibrato and 10 trill ornaments were identified. All the data obtained were added to the study in tables. In addition, the highest value is seen in the piece ‘Haydan mi Olur Huydan mi Olur’ performed by Rıza Konyalı with 11.7 Hz average vibrato rate and 185 ct average vibrato extent values. As a result of the analyses, it is seen that vibrato and trill ornamentation in Turkish folk music is performed at word endings with various rate and extent values.