Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, cilt.20, sa.1, ss.67-89, 2020 (Hakemli Dergi)
Spor, çocukların boş zamanlarında yaptıkları fiziksel aktiviteden öte gelişimlerini
fiziksel, psikolojik ve sosyal açıdan etkileyen bir araçtır. Sporun çocukların bu
hayatındaki gelişimsel katkılarının yanında sosyal dışlanmayı engelleyici, anti-sosyal
davranışlardan ve çeşitli ayrımcı tutumlardan uzaklaştırıcı katkıları da vardır. Özellikle
yoksulluk, şiddete maruz kalma, göç, farklı etnik kimliğe sahip olma, koruma altına
alınma gibi koşullar dolayısıyla dezavantajlı konumda bulunan çocukların gelişiminin
desteklenmesinde spor önemli bir alandır. Eleştirel teori bakış açısıyla toplumda var
olan eşitsizlikleri, ayrımcılıkları, sosyal adaletsizliği gidermek ve dönüşümü
sağlayabilmek için bir araç olarak spor ele alınmaktadır. Bu çalışmanın amacı eleştirel
teori bakış açısıyla dezavantajlı koşulları dolayısıyla toplumda eşitsiz konumda olan
çocukların gelişiminin desteklenmesi için sporun önemine dikkat çekmektir. Yapılan
literatür taraması sonucunda çalışmada öncelikle sporun dezavantajlı koşullardaki çocukların yaşamına katkıları bütüncül olarak anlatılmış, daha sonra eleştirel teori
bakış açısıyla sporun bu katkılarının nasıl ele alındığı açıklanmış ve son olarak ise
Türkiye’de bu bağlamda yapılan çalışmalardan örnekler sunulmuştur.
Sports is an important tool which has physical, psychological, and social effects on
child development rather than a kind of physical activities in leisure time. In addition to
this developmental contributions of sports in this life of children, there are also
contributions that prevent social exclusion, prevent antisocial behavior and various
discriminatory attitudes. Especially for children who are disadvantaged due to
conditions such as poverty, exposure to violence, immigration, having a different ethnic
identity and being taken under protection, sports is an important field to support their
development. From the point of view of critical theory, sports is considered as a tool to
eliminate inequalities, discrimination, social injustice and to achieve transformation.
The aim of this study is to draw attention to the importance of sports in supporting the
development of children who are in an unequal position in society due to their
disadvantaged conditions from a critical theory perspective. As a result of the literature
review conducted this study, primarily described as a holistic contribution of sport to
children living in disadvantaged circumstances, then explained these contributions with
a critical theory perspective, and presented last examples of the work done in this
regard in Turkey.