I. Uluslararası İslam Kültürü ve Medeniyeti Sempozyumu "Yunus Emre", Kocaeli, Türkiye, 10 Temmuz 2021, ss.289-302
Öz
Yunus Emre, XIII. yüzyıl ile XIV yüzyılın ilk
çeyreğinde yaşamış olan, Anadolu’nun yetiştirmiş olduğu, Türk İslâm kültürünün
veya Türk tasavvuf geleneğinin Anadolu’da serpilip gelişmesinde büyük katkısı
olan önemli mutasavvıf bir şairdir. Yunus Emre İslam düşüncesinin derinden
kavrayıp yaşamış, şiirlerinde insan olmanın, kendini bilmenin, Cenâb-ı Hakk’a
ulaşmanın şartlarını ve yollarını anlatmıştır. Bunun gerçekleşmesi için de dört
kapı belirlemiştir. Şeriat, tarikat, hakikat ve marifet şeklinde sıraladığı bu seyr-i
sülük sisteminin ilk basamağı olan şeriat, kâmil ve erdemli bir insanın
yetişmesi için esası teşkil eder. O, Dîvân’ında sıklıkla değindiği namaz oruç
ve hac konularında bu ibadetlerin esas gayesinin insanı olgunlaştırmak
olduğundan bahseder. Yunus
Emre’ye göre İslam’ın emir ve yasaklarındaki esas maksat faziletli ve erdemli
bir insan meydana getirmektir. Bu tebliğde Yunus Emre’nin Dîvân’ında, İslam’ın
hedeflediği amaçlardan örnekler zikredilecektir.
Anahtar Kelimeler: Yunus Emre, Dîvân, İslam, Fıkıh, Makâsıd.
Abstract
Yunus Emre is an outstanding Sufi poet
who lived during the XIIIth century and the first quarter of the XIVth century,
was raised by Anatolia, significantly contributed to the development of the
Turkish Islamic culture or Turkish mysticist tradition in Anatolia. Yunus Emre
deeply understood the Islamic thought and experienced it. In his poems, he told
the conditions and ways of being human, knowing yourself and reaching to God. In
order to make this happen, he determined four doors. The first stair of this sayr-u suluk system which he listed as Sharia, Tariqa,
Haqiqa and Ma’rifa, Sharia
constitutes the essence of the cultivation of the mature and virtuous human. In
the prayer, fasting, and pilgrimage topics which he frequently mentions in his
Divan, he tells that the essential aim of the worships is to mature the human. According
to Yunus Emre, the main intention of the orders and inhibitions of Islam is
bringing a virtuous and righteous human into being. In this paper, examples
from the aims of Islam in the Divan of Yunus Emre will be mentioned.
Keywords:
Yunus Emre, Dîvân,
Islam, Fıqh, purposes of the shari‘a.