Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, cilt.13, sa.70, ss.24-34, 2020 (Hakemli Dergi)
İnsanoğlunun doğaya karşı ilgisi ve merakı, geçmişten bugüne değin artarak devam etmiştir. Bu merak, öncelikle
ulaşamadığı güneş, ay ve yıldızlara yönelmiş, sonrasında zaman içerisinde bunların konum ve hareketlerini gözlemleme
yoluyla devam ettirilmiştir. Bu gözlem neticesinde insanoğlu, dünya ile yıldızlar arasında ilişki kurarak, onların hareketlerinin bir anlam taşıdığı sonucuna varmıştır. Başlarda yıldızların ve gök cisimlerinin hareketi hakkındaki incelemeleri
yapan astronomi ile yeryüzündeki olaylarla yıldızlar arasında ilişkiler kurularak onları uğurlu ya da uğursuz sayan
astroloji arasındaki fark ortaya konmuş; böylece ilm-i nücûm, büyüden ve faldan ayrı değerlendirilmiştir.
Bütün bu merak ve ihtiyaçtan doğan yeni bir tür olan fâl-nâmeler, kültür içinde yerini almıştır. Osmanlı
döneminde Mehmed Su’ûdî Efendi tarafından kaleme alınmış Metaliü’s-Sa’ade, III. Murad’ın kızı Fatma Sultan’a
sunulmuştur. Haremde olan kadın gibi ona sunulan eserler de tezkireciler ve edebiyat tarihçilerinin gözünden kaçmıştır.
Bu bildiride tarafımca baskıya hazırlanmış yazma ve içeriği hakkında verilen bilgilerle bu tür değerlendirilecek,
araştırmacıların bilgisine sunulacaktır
The interest and curiosity of human beings towards nature has increasingly continued from the past until today.
This curiosity has been primarily inclined to the sun, moon, and stars which cannot be reached, and has continued by
observing the positions and movements of them over time. As a result of this observation, by establishing the
relationship between the Earth and the stars, mankind has concluded that their actions have a meaning. In the
beginning, the difference between astronomy, which makes investigations about the movement of stars and celestial
bodies, and astrology, which associates the events of the Earth and stars and consider them as auspicious and sinister,
had been revealed; therefore, ilm-i nücûm has been evaluated separately from magic and fortune.
A new genre, the fâl-nâme, which arose due to this curiosity and need, has taken its place in cultures over the
course of time. Starting with Irk Bitig from the Uighurs period, important works of this genre, which became widespread
during the Ottoman period, has been given. Metaliüîs-Sa’ade, written by Mehmed Su’ûdî Efendi during the reign of
Murad III among the sultans, was presented to the sultan's daughter Fatma Sultan. Just like a woman in Harem, some of
the works presented to her were unknown and were gone unnoticed by the tezkire writers and literary historians. In this
academic paper, this genre will be evaluated with the given information about the writing and the content prepared for
printing by me and will be submitted for the researchers’ information.