Art-e Sanat Dergisi, cilt.15, sa.30, ss.894-923, 2022 (Hakemli Dergi)
Antik Yunan’dan günümüze dek pek çok formda üretilmiş olan “Divanda uzanmış Beden” betimlemesi görsel hafızamızda oldukça geniş bir yere sahiptir. Bu betimleme bir tarafı ‘Beden’ bir tarafı ‘Mekân’a dayanan niteliği açısından düşün dünyası ile ilişkilendirilerek ele alınmayı gerekli kılmıştır. Bu bağlamda, mekânı divana, bedeni nüye bağlayan sanatsal üretimler, Avrupa düşünce tarihi sınırlılığında incelenmiştir. Hem sanat tarihi okumaları hem de daha dar perspektifte ‘Hristiyanlık öncesi ve sonrası toplum’ araştırmalarında karşımıza sıkça çıkan bu betimlemenin, bedenin ve uzamın geçirdiği dönüşümden bağımsız ele alınamayacağı açıktır. “Beden ve çıplaklık”, “uzanma ve divan” kavramlarını birlikte düşündüğümüz noktada, kutsal beden, günahkâr beden, çıplaklık, kadının konumu ve özel alanın kavranışındaki değişimler üzerinde durulması gereken mecburi duraklar olmuştur. Araştırma, karikatürize edilerek psikanaliz yatağı imgesine indirgenmiş olan divanın, farklı bir bakış açısıyla, sanatsal üretimde “Bedeni odaklayan uzam” olarak kullanımına dair sanat literatürüne bir yorum sunmayı hedeflemektedir
The portrayal of “Body Lying on Divan”, reproduced in many forms since Ancient Greece, is quite engraved in our visual memory. This description made it necessary to deal with the world of thought in terms of its quality based on 'Body' on one side and 'Space' on the other. In this context, artistic productions that connect the space to the divan and the body to the nude have been examined within the limitations of the history of European thought. It is clear that this description, which is frequently encountered in both art history readings and, in a narrower perspective, 'pre-Christian and post-Christian society' studies, cannot be considered independently of the transformation of the body and space. As we address “Body and nudity”, “lying and divan” concepts together, it is imperative to elaborate sacred body, sinful body, nudity, status of women, and changes in perception of private space. The study aims to offer a commentary to the art literature regarding the use of divan, which was caricaturized and reduced to the image of a psychoanalysis bed, as “Space that focuses on body” in artistic production with a different point of view.