Akademik Veri Yönetim Sistemi
Route Educational and Social Science Journal, cilt.10, sa.5, ss.103-113, 2023 (Hakemli Dergi)
Osmanlı Devlet teşkilatında vazife alan memurlara ait, vazifeleri süresince hâl tercümelerine konu olan, memuriyet esnasındaki durumlarının kaydedildiği defterlerin tescili işlemine Sicill-i Ahvâl, meydana gelen defterlere de Sicill-i Umumî Defterleri adı verilmiştir. Bu uygulama II. Abdülhamid devrinde başlatılmış olup, Sicill-i Ahvâl Defterleri’nde tercüme-i hâl sahiplerinin ismi, babasının ismi, doğum tarihi, memur sınıfına mensup ise memuriyet rütbesi, bilinen bir aileden ise hangi sülaleye mensup olduğu, göreve başlayış tarihleri, tahsil durumları, varsa kaleme aldığı eserleri, liyakat ve ehliyet dereceleri, şayet mevcut ise kazandığı mükâfatlar veya aldığı cezalara ilişkin bilgiler, gayr-ı müslim tebaadan ise hangi milliyete tabi olduğu kaydedilmiştir. Sicill-i Ahvâl Defterleri, numaralandırılmış bir şekilde 201 defterden mürekkep olup Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde muhafaza edilmektedir. Kısaca hakkında bilgi verdiğimiz bu defterler arasından 32 numarayla kayıtlı olanının 307’inci sayfasında Abdülhalim Hakkı’ya ait bilgiler bulunmaktadır. İlgili defter, 502 varaktan ibaret olup 31x43 cm ebatlarındadır. Defterde Abdülhalim Hakkı için âdet olduğu üzere iki sayfa ayrılmış olup, bunun bir sayfası doldurulmuş, diğer sayfası ise boş bırakılmıştır. Bu sayfadaki kayıtlar Abdülhalim Hakkı’nın hayatını bütünüyle ele almamışsa da memuriyet hayatını tamamen konu almasının yanı sıra memleketi, babasının kim olduğu ve eğitim durumu hakkında etraflı malumat vermektedir. Bu makalede Sicill-i Ahval Komisyonu kayıtlarına göre bir Osmanlı memuru olarak Abdülhalim Hakkı hakkındaki hususlara yer verilecektir.
The process of the registers of the curriculum vitae of the civil servants recruited within the Ottoman State organization, throughout their office were kept, were called the Sicill-i Ahval, and these register books were called the Sicill-i Umumi. In the Sicill-i Ahval Registers, the names of the personnel, the rank of the civil servant from the father of the civil servant, the rank of the civil servant from the well-known person, the inauguration to the office, the level of education, the degree of merit and qualification, and the nationality of the non-Muslim subjects were recorded. The Sicill-i Ahval Notebooks consist of 201 numbered notebooks and are kept in the Prime Ministry Ottoman Archives. In the Sicill-i Ahval Registers, the name and rank of the civil servant if their father was also a civil servant, if they were from a well-known and reputed family, which family they belonged to, their start of duty, their education level, their merits and qualifications, and if they were non-Muslims, their nationality was recorded. The register book, numbered 32 of which page 307 was allocated to Abdülhalim Hakkı. The related ledger consists of 502 leaves and is 31x43 cm in size. As is the custom, two pages are reserved for Abdülhalim Hakkı in the notebook, one page of which is filled and the other page is left blank. Although the records in this document do not fully cover the whole life of Abdülhalim Hakkı, it deals with his hometown, family and education status as well as his life in the Ottoman bureaucracy. In this article, the records about Abdülhalim Hakkı as an officer of the Ottoman Empire will be elaborated according to the records of the Sicill-i Ahval Commission.