“Tachuri”

Ud ve Gitarın Müzikli Sohbeti

Aslan – Moyano Duo “Tachuri”

Enver Mete Aslan

Röportaj: İlknur Kaptan

Ülkemizin yetiştirdiği çok değerli müzik insanı ve akademisyen Enver Mete Aslan ile yine bir dünya değeri olan Arjantinli Ricardo Moyano’nun birlikte hayat verdikleri albümleri “Tachuri” dinleyici ile buluştu. 2000’li yılların başında bir tesadüf eseri aynı sahneyi paylaşan bu iki değer, “doğaçlama ile tanıştırdıkları müziklerini” aynı temele bina ederek günümüze taşımayı başarmış ve adından uzun yıllar söz edilecek muhteşem bir albüm ortaya koymuşlar. Bu güzel çalışma hakkında merak edilenleri biz sorduk, Enver Mete Aslan siz değerli okurlarımız için yanıtladı.

Dünyaca ünlü Arjantinli gitarist Ricardo Moyano ile uzun yıllar devam eden ve son olarak bir albüm ile taçlanan müzikal bir birlikteliğiniz var. “Arjantin ve Türkiye” nasıl oldu da aynı sahnede buluştu?

Ricardo ile nasıl tanıştığımı hatırlamasam da nasıl çalmaya başladığımı anlatabilirim. 2000’li yılların başında Ricardo ile birlikte Kocaeli Belediye Konservatuvarı’nın öğretmenleri olarak görevdeyken, bir akşam Ricardo ve öğrencilerinin sahnede olacağı konsere davet edildim. Ardından sürpriz bir anons ile sahneye davet edildim. Prova yapmadan hatta ne çalacağımıza dair hiç plan yapamadan bir parça çalmamız gerekiyordu. Sahneye doğru yürüme ve merdivenlerden çıkma sürecinde düşünüp, seyirciye dönüp selamlama ve yerime oturma süresince ne çalacağımıza karar vermiş olmalıydık. Bu durumda yapılması gereken en önemli müzik doğaçlama olmalıdır diye düşünerek ikimiz de daha önce bestelenmemiş müzikler üretmeye başladık. Doğaçlama yapıyorduk, ben makamsal melodiler ile taksim yaparken Ricardo ise Latin Amerika rüzgârı estiriyordu. Az sonra bir milonga başlayacak gibiydi fakat doğaçlamalar müziği başka tarafa götürmüş ve kendimizi “Çökertme” çalarken bulmuştuk. Sanırım o an her ikimiz de bu çalışmanın içerisinde yıllarca bulunabileceğimizin kararını seve seve vermiştik.

Ricardo ile tesadüfen paylaştığınız bu ilk sahne deneyiminizi profesyonel hayata nasıl aktardınız. Provalar ve sahne süreci nasıl ilerledi?

Bu konser sonrasında seyirciye hoş gelen bir birliktelik olduğunu aldığımız olumlu tepkilerden ve alkışlardan açıkça hissetmiştik. Bu his bizim de içimizde mevcuttu ki Ricardo’dan aldığım bir telefon ile bu müziği Avrupa’da sahneleyebileceğimizin kararını vermiştik. Prova konusuna gelecek olursak şöyle söyleyebilirim; biz neredeyse hiç prova yapmadık, sadece konuştuk, eğer prova yaparsak sahnede olacak sürprizlerin sınırlanacağını düşündük.

Bazı parçalar vardı ki adı bile yoktu, sadece “re” dedik ve “re” sesi etrafından başladık. Sonra ne gelir bilemeyiz dedik kendi kendimize. “Doğaçlama bu”, ne olacağı belli olmaz. Seyirci etkisi, salon enerjisi, o günkü duygusal yoğunluğumuz her şey o “re”nin nereye gideceğini etkileyebilirdi. Bu sebeple prova konusuna uzak durmaya çalıştık. İlk konserimiz 2004 yılının baharında Paris’te gerçekleşecekti. Ardından Fransa içinde pek çok konsere imza attık, sonrasında Avrupa’nın farklı ülkelerinde de konserler verdik.

Nasıl bir repertuvar seçtiniz? Avrupa seyircisinin müziğinize olan ilgi ve alâka nasıldı?

Dinlemesi kolay bir müzik değildi elbette fakat doğaçlama, her konserde farklı bir yapıya yönelebiliyordu, seyircinin beklemediği anlar çok fazlaydı, bu aynı zamanda çok ilgi çekici de olabiliyordu. Sahnede önümüzde yazılı hiçbir belge bulundurmadığımız için rahattık aslında bu da seyirciye yansıyordu.

Türkülere oldukça çok yer veriyoruz. Ricardo, 25 yıldan fazladır Türkiye’de yaşıyor, bu sebeple Türk Müziğine dair repertuvarı da oldukça genişlemiş durumda.  Bu arada Avrupa’da Türk seyirci ile birlikte olmadığımızı belirtmek isterim. Avrupalı seyircinin ud ve geleneksel müziklere duyduğu ilgi oldukça fazla. İtiraf etmeliyim yabancı seyirci bu müziği bilinçli bir şekilde dinliyor ve takip ediyor hatta analiz bile ediyor.

İlk buluşmadan 14 yıl sonra hazırladığınız albüme “Tachuri” adını verdiniz. Ne demek tachuri? Nasıl hazırlandı bu albüm?

Tachuri, Latincede yedirenk – gökkuşağı anlamına gelen bir kelime. Yedi renkli bir albüm yaptığımızı düşünüyorum, Japon melodilerinden, Karadeniz türküsüne, Ege zeybeğinden, Azeri ritimlerine, Klasik Türk müziği melodilerini içeren taksimlerden, Latin Amerika ritimlerine kadar pek çok renk albümün içinde mevcut. Tachuri ismini koyan Ricardo’dur. Gelelim stüdyo aşamasına. Kayıtlarımızı Kocaeli’de bulunan Stüdyo Trio’da yaptık. İstanbul kemençesi sanatçısı Uğur Özcan ile Tonmaister Ferhat Uçar, kayıt, miks ve mastering konusunda hep yanımızdaydı.

Müzikleri kayıt yaparken ikimiz de aynı anda çaldık, kanal kayıt sistemi kullansak da farklı zamanlarda içeri girip çalmadık. Bu da yüz yüze sıcak bir birlikteliğin müziğe yansımasını sağladı. Çalarken hata yaptığımızda iki defa, belki de 3 defa baştan aldık fakat o kadar, daha fazla tekrar ederek düzeltme yoluna gitmedik, hatası ile kalması gerektiği kanısındaydık. Tıpkı konser gibi, hiçbir konserde yapılan hata için şarkıyı baştan almadığımız gibi.

Bazen stüdyoda kayıt başladığında ne çalacağımızı konuşmadan ve planlamadan çalmaya başladığımız parçalar oldu. Sadece bir defa çaldık ve o da kaydedildi. İşte doğaçlama böyle bir şey, sürprizlere hazır olmak gerektiğini bilerek başlamak, ister kayıt ister sahne… Hepsi aynı bizim için. Kaydın son gününde de fotoğraf sanatçısı olan eşim Esra Aslan da Paris’e gönderilecek olan fotoğraflarımızı çekmek için yanımızdaydı.

Ricardo Moyano ve Enver Mete Aslan ikilisi için sırada ne var?

Sırada yine Tachuri’ler var. Bizim her stüdyoya girişimiz bir tachuri olabilir aslında. Az önce bahsettiğim farklı coğrafyaların müziklerini özel tachuri albümlerinde toplamak isterim. Mesela Tachuri Argentina, Tachuri Japan, Tachuri İstanbul gibi, neden olmasın… Bir de bahsetmeden geçemeyeceğim bir konu var ki o da akademik çalışmalarım. Kocaeli Üniversitesi Devlet Konservatuvarı, Türk Müziği Bölümü doçent öğretim üyesiyim. Sahne çalışmalarının yanında kaleme aldığım kitaplarım ve öğrencilerimle buluştuğum derslerim de oldukça yoğun geçiyor. İstanbul Lavtası Metodu üzerindeki çalışmalarım hızla devam ediyor.