Kurgu, Büyü ve Yaşlılık: Türker Armaner’in Büyücü Öyküsünde Yazı ve Bellek


Dirim Kılıç H.

IX. ULUSLARARASI BATI KÜLTÜRÜ VE EDEBIYATLARI ARASTIRMALARI SEMPOZYUMU, Konya, Türkiye, 15 - 17 Eylül 2025, ss.96, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Konya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.96
  • Kocaeli Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu bildiri, Türker Armaner’in Büyücü adlı kısa öyküsünden hareketle, yaşlılık, yazı ve kurgu

arasındaki ilişkileri tartışmayı amaçlar. Toplumda çocukların oyun ve kurmaca üretimleri

gelişimsel olarak teşvik edilirken, yaşlı bireylerin benzer yaratıcı girişimleri sıklıkla

“büyücülük”, “tuhaflık” veya “çıkıntılık” olarak etiketlenir. Öyküde mahalleli tarafından

“büyücü” olarak anılan yaşlı kadın, bu sıfatı sahiplenerek yazı yoluyla hem geçmişini hem de

sonuna yaklaşan ömrünü yeniden kurgular. Yazma eylemi burada yalnızca anlatı üretmekle

sınırlı kalmaz; aynı zamanda kayıplarla baş etmenin, zamanı yeniden anlamlandırmanın ve

benliği dönüştürmenin bir yoluna dönüşür. Yazının ritüelleşmesi, belleğin fiziksel dünyaya

yansıması ve ölümle temasa geçme arzusu, karakterin yazıyı hem sığınak hem de yok oluş alanı

olarak deneyimlemesine yol açar. Bu bağlamda bildiri, Lars Tornstam’ın gerotransandans

kuramı ışığında, yaşlı bireyin zaman, benlik ve gerçeklik algısındaki dönüşümü inceler. Aynı

zamanda yazının yaşlılıkta nasıl hem bir direnç pratiği hem de bir kapan haline gelebileceğini

tartışır. Kurgu, belleğin yerini alan ikinci bir gerçeklik olarak ölümle yüzleşmenin araçlarından

birine dönüşmektedir.

Anahtar Kelimeler: Yaşlılık kuramı, kurmaca, büyü, bellek, ritüel