SÖZCÜKSEL YAKLAŞIMIN TÜRKÇENİN YABANCI DİL OLARAK ÖĞRETİMİNDE KULLANIMI: ÖRNEK EĞİTİM DURUMLARI


Creative Commons License

Katanalp Biroğul H., Bozkurt B. Ü.

TÜRKÇE VE DİL EĞİTİMİNDE İYİ UYGULAMALAR KONFERANSI, Ankara, Türkiye, 22 - 24 Mayıs 2024, cilt.1, sa.1, ss.77-90

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.77-90
  • Kocaeli Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada sözcüksel yaklaşım çerçevesinde Türkçeyi B1-B2 düzeyinde öğrenen öğrenciler için hazırlanmış, bağlam ve derlem temelli eğitim durumları tanıtılacaktır. Söz konusu eğitim durum- ları, çok anlamlılığı farklı düzlemlerde iyi temsil ettiği görülen ve farklı anlam katmanlarına sahip “al-”ın temel (literal) anlamdan değişmece (figurative) anlama farklı anlamlarının öğretimine yö- nelik tasarlanmıştır. Süreçte sırasıyla şu işlemler yapılmıştır: i) Öncelikle dil düzeyi belirlenmiştir. Orta düzeyi temsil eden B1-B2 düzeyi, gelişimi izlemeye olanak tanıyabileceği düşünülerek se- çilmiştir. ii) Veri tabanı oluşturulmuştur. Bunun için Türkçe Ulusal Derlemi (TUD) “al-”ın kullanım örnekleri açısından incelenmiştir. Derlem verisinin işlenmesinden sonra hedef sözcük ve sözcük öbekleri, kavram alanları açısından da gözden geçirilmiştir. iii) Eğitim durumları, altı haftalık bir sü- reç tasarlanarak oluşturulmuştur. Eğitim durumlarıyla geliştirilmek istenen içeriğin B1-B2 düzeyi kazanımlarla ilişkisi kurulmuş ve hedeflenen dil bilgisel içerik gözetilmiştir. Eğitim durumlarında yer verilen etkinlikler, Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı ile Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretim Programı’nda yer alan kazanımlarla eşleştirilerek hazırlanmıştır. iv) Eğitim durumlarının sözcüksel yaklaşıma ve öğretim ortamına uygunluğunu denetlemek üzere bir kontrol listesi ha- zırlanmış ve bu alanda uzman iki akademisyen ile üç öğreticiden görüş alınmıştır. Uzmanlardan gelen dönütler çerçevesinde düzeltilip geliştirilmiştir. Uzman görüşleri arasındaki uyum için Krip- pendorf alfa katsayısı hesaplanmıştır (α= 1– (Dgözlenen / Dbeklenen). Bu eşitliğe göre hesapla- nan alfa katsayısı 0,93’tür ve uzmanların görüşleri arasındaki uyum güçlüdür. Buna göre hazırla- nan eğitim durumlarının sözcüksel yaklaşıma uygun, hedeflenen içeriğin uygulanabilir olduğu belirlenmiştir. Sözcüksel yaklaşıma dayalı derlem ve bağlam temelli öğretim, farklı dil düzeyleri ve başka eylemler için de tasarlanabilir.