Akademik Veri Yönetim Sistemi
Akademik Sanat, cilt.4, sa.7, ss.228-242, 2019 (Hakemli Dergi)
Usûl, Klâsik Türk Mûsikîsi’nin en önemli ögelerinden bir tanesidir. Özellikle güfteleri Dîvân
șiirlerinden seçilen Klâsik formlar söz konusu olduğunda, șiirin ölçüsü olan vezinler ile
mûsikînin ölçü birimi olan usûller arasında görülen ișleyiș, birçok araștırmanın konusu olmuș,
akademik bu çalıșmaların pek çoğunda; vezin hecelerinin usûlün darplarına dağılımları
gösterilmiș ve bu alanda birçok araștırmacıya yol gösterici olmuștur. Bu araștırmada; usûl
ile vezin ilișkisinin yanı sıra ezgilerin nasıl bir seyir gösterdiği ve bu seyrin eserdeki makam
anlatımıyla olan münasebetine de yer verilmiștir. Bu sebeple araștırmamızda mef‘ûlü/ mefâ‘îlü/
mefâ‘îlü/ fe‘ûlün vezin kalıbı kullanılarak, Remel ve Devr-i Kebîr usûllerinde bestelendiği tespit
edilen iki adet Beste formunda eser incelenmiștir. Aynı vezinde olan bu iki eserde usûlün
ne șekilde boğumlandığı ve ne tür farklılıklar arz ettiği tespit edilmeye çalıșılmıștır. Eserler;
bestelendikleri makamların seyir özelliklerinin ölçüldükleri usûller ile ilișkileri ve veznin iki
ayrı usûle dağılım özellikleri yönünden de ele alınarak incelenmiștir. Bu sebeple yapılan bu
araștırma, eser analiziyle ilgili farklı bir bakıș açısının olușturulması bakımından önemlidir.
Sonuç olarak; eserler bestelenirken vezinler usûl kalıbına yerleștirilmekte, Aynı zamanda
eserlerin makamları da bestelendikleri usûlün kalıbına göre yerleștirilmekte olduğu tespit
edilmiștir