Bu çalışma, Yozgat ilinde yetiştirilen 50 adet üzüm çeşidinin ampelografik yöntemlerle tanımlanması amacıyla 2017- 2020 yılları arasında yürütülmüştür. Ampelografik tanımlamalar, "Asma Tanımlayıcıları (Vitis spp.)" normlarına göre genç sürgün, sürgün, genç yaprak, olgun yaprak, odunlaşmış sürgün, çiçek ve çiçek salkımı, üzüm salkımı ve tane özellikleri, verim, büyüme ve fenolojik özelliklerini de kapsayacak şekilde toplam 128 kriter kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Ampelografik tanımlamalardan elde edilen sonuçlara göre, incelenen tüm çeşitlerin Vitis vinifera L. türüne ait olduğu ve yöredeki asma popülasyonunun yüksek bir varyasyon gösterdiği tespit edilmiştir. İl genelinde ön plana çıkan yeşil sarı üzüm çeşitleri arasında Eldaş Üzümü, Gelinparmağı, Bozdirge Üzümü, Köftür Üzümü, Şahmuratlı Üzümü, Köledoyuran Üzümü ve Misket Üzümü’nün yer aldığı belirlenirken; renkli üzüm çeşitleri arasında Candır Üzümü, Gül Üzümü, Dirmit Üzümü, Mor Bulut Üzümü ve Horoz Üzümü’nün bulunduğu tespit edilmiştir. Çeşitlerin 36 tanesinde “Hermafrodit” çiçek yapısı gözlemlenirken, 14 tanesinde “fonksiyonel dişi” çiçek yapısı tespit edilmiştir. Bu çalışma ile Yozgat ilinde tanımlanan yerel üzüm çeşitleri, uzun yıllardan beri bölgede yetiştirilen, ildeki üzüm üretiminin tamamını karşılayan ve bölgenin bağcılık açısından zorlayıcı olarak kabul edilen düşük sıcaklık koşullarına adaptasyon sağlamış genetik kaynaklar olmaları bakımından büyük önem taşımaktadır.
This study was carried out between 2017 and 2020 in order to identify 50 grape varieties grown in Yozgat province by ampelographic methods. Ampelographic definitions were carried out according to the norms of "Vine Descriptors (Vitis spp.)" using a total of 128 criteria including young shoot, shoot, young leaf, mature leaf, woody shoot, flower and inflorescence, bunch and berry characteristics, yield, growth and phenological characteristics. According to the results obtained from the ampelographic descriptions, it was determined that all the examined cultivars belonged to the Vitis vinifera L. species and the grapevine population in the region showed a high variation. Among the green and yellow grape varieties that come to the fore throughout the province, while it was determined that Eldaş Üzümü, Gelinparmağı, Bozdirge Üzümü, Köftür Üzümü, Şahmuratlı Üzümü, Köledoyuran Üzümü and Misket Üzümü are located; among the coloured grape varieties, it was determined that there are Candır Üzümü, Gül Üzümü, Dirmit Üzümü, Mor Bulut Üzümü and Horoz Üzümü. While “Hermaphrodite” flower structure was observed in 36 of the cultivars, “Functionally female” flower structure was determined in 14 of them. The local grape varieties identified in Yozgat in this study are of great importance in that they are genetic resources that have been grown in the region for many years, meet all the grape production in the province and adapt to the low temperature conditions of the region, which are considered challenging in terms of viticulture.
