TÜRKİYE’DE NEOLİBERAL POLİTİKALARIN SÖYLEM-TARİHSEL YAKLAŞIMLA ÇÖZÜMLENMESİ: 1989 WASHİNGTON MUTABAKATI EKSENİNDE 32 SAYILI KARAR VE SERMAYE HAREKETLERİNİN SERBESTLİĞİ


Okuroğlu M. S.

SOSYAL & BEŞERÎ BİLİMLER Alanında Akademik Çalışmalar Cilt 1, ÇAKMAK,Fevzi, Editör, Gece Kitaplığı, Ankara, ss.309-344, 2023

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2023
  • Yayınevi: Gece Kitaplığı
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.309-344
  • Editörler: ÇAKMAK,Fevzi, Editör
  • Kocaeli Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Giriş Bu çalışmada 1989’da Washington Mutabakatının açıklanmasından kısa süre önce Türkiye Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’nun sermaye hareketlerini serbest bırakma kararı, haber söylemi çerçevesinde ele alınmıştır. Tarihlerin kronolojik olarak bu kadar yakın olması bir yana, Bakanlar Kurulu’nun Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararı ile Washington Mutabakatının şartları arasındaki benzerlik Türkçe alan yazınında dikkatten kaçmıştır. 7 Ağustos 1989 kararnamesinin yıkıcı sonuçları, günümüzde oldukça açık ifade edilebilmektedir. Üretimi ithal girdiye bağımlı olan ve sürekli dış ticaret açığı veren Türkiye’de, sermaye hareketlerinin serbest bırakılması, bir süre sonra daha büyük sermaye açığına neden olmuş, ulusal para birimi daha çok değer yitirmiştir (Cansen, 2023). Ülkenin içine girdiği kısır döngüden çıkmak için, politik bir alternatifin dile getirilemiyor oluşu hegemonya kavramıyla örtüşmektedir. Küresel ve ulusal boyuttaki hegemonyayı çözümlemek için, neoliberal doktrinin politika belgesi olarak Washington Mutabakatını ve bunun hükümet kararlarıyla benzerliklerini ele almak yararlı olabilir. 1989’dan bugüne, Washington Mutabakatı ve mutabakat eksenindeki politikaları uygulayan ülkeler üzerine dünya çapında geniş bir literatür ortaya çıkmıştır. Aynı eksende, neoliberal doktrinin tarihi üzerine çok sayıda çalışma yayınlanmıştır. Dolayısıyla, dünyada Washington Mutabakatı ve neoliberal düşünce konusunda yapılan çalışmalar, Türkiye’de yaşananları aydınlatmaya yardımcıdır