Research Information System
Veri Bilimi, vol.3, no.1, pp.26-32, 2020 (Peer-Reviewed Journal)
Rekabetin her gün daha da arttığı ve toplum yapısının giderek karmaşıklaştığı, teknolojik
gelişmelerin çok hızlı bir şekilde ilerlediği günümüzde bilimsel yöntemlerden yararlanılarak
gerçekleştirilen karar verme işlemleri, şirketler için çok kritik bir öneme sahiptir. Karar verme
sürecinde birden çok ölçütün olduğu ve tek bir optimum çözümün bulunmadığı problemlerde
kullanılan yöntemler genel olarak “Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri” (ÇÖKV) olarak
adlandırılmaktadır. Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemlerinden literatürde karşımıza sıklıkla
çıkan yöntemlerden biri ölçütlerin kesin ifadeler kullanılarak değerlendirildiği Analitik
Hiyerarşi Prosesi (AHP) metodudur. Seçim süreçlerinde belirsizlikleri ve objektif olmayan
durumları ifade edebilmek için ise dilsel değişkenler ile bu değişkenleri modelleyebilmek
amacıyla bulanık mantık/sayılar kullanılmaktadır. Bulanık sayılar ile işlem yapılan Bulanık
Analitik Hiyerarşi Prosesi (BAHP) yönteminde, kişilerin seçim aşamasında düşüncelerinin ve
yargılarının etkin şekilde sürece dâhil olmasını sağlanır. Bu çalışmada, otomotiv yan sanayide
faaliyet gösteren bir firmada tedarikçi seçim süreci incelenmiş ve üç aday kalıp firması
arasından seçim yapılırken BAHP yöntemi kullanılmıştır. Tedarikçi seçim süreci içerisinde
karmaşık ve bulanık bir yapıda çok sayıda ölçüt barındırmaktadır. Literatürde pek çok BAHP
yöntemi arasından bu çalışmada kullanılmak üzere en çok uygulama alanı bulmuş Chang’in
Genişletilmiş Analiz Yöntemi tercih edilmiştir. Kalıp tedarikçisi adayların
değerlendirilmesinde kullanılacak ölçütler, firmanın satın alma stratejileri ve genel tedarikçi
seçim ölçütlerine göre belirlenmiştir. Kalite, fiyat/maliyet, teslimat ve esneklik olarak
belirlenen dört ana ve on dört alt ölçüte göre yapılan değerlendirmede en iyi değere sahip olan
firma, kalıpların üretimi, modifikasyonu ve transferi için uygun bulunmuştur.