Research Information System
The 3rd International Symposium on Automotive Science and Technology, Ankara, Turkey, 7 - 08 September 2023, pp.394-403
İçten yanmalı motorlar kullandıkları yakıtın kimyasal enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren ısı makinalarıdır. Fa-
kat, enerji dönüşümü esnasında yakıtın enerjisinin önemli bir kısmı egzoz ve soğutma sistemi yolu ile çevreye bırakıl-
mak zorundadır. Bu durum, motorların icadından günümüze kadar çevreye bırakılan bu enerjinin minimuma indirile-
rek motorların termik verimini artırmak yönünde önemli bir araştırma alanı olmuştur. Aynı zamanda, küresel ısınma
konusunda son zamanlarda oluşan hassasiyet, üreticileri bu motorlarda termik verimi artırarak sera gazı emisyonlarını
azaltmaya yönlendirmektedir. Bu anlamda bu çalışma ile 2.0 litrelik yüksek hızlı bir dizel motorun enerji balans analizi
ile motorun değişen hızlarında temel enerji kayıpları analiz edilerek motorda termik verimi artırma potansiyeli ince-
lenmiştir.
Analiz sonuçları göstermiştir ki, motor tam yükte 1500 dev/dak ile 2500 dev/dak arasında çalışırken termik ve-
rim %40’ın üzerine çıkabilmektedir. Bu esnada egzoz ve soğutma sistemi kayıpları %20 ile %25 arasında kalmaktadır.
Fakat, motor hızı 4500 dev/dak’ya yaklaştıkça egzoz kayıpları önemli ölçüde artarken soğutma sistemi kayıplarında
yüzde olarak bir azalma görülmektedir. Ayrıca belirtmekte fayda vardır ki, test motoru EURO6 sınıfında bir motordur
ve oldukça detaylı bir egzoz gazı arıtma sistemi mevcuttur. Bu egzoz gazı arıtma sisteminin gereken verimle çalışa-
bilmesi için egzoz gazı sıcaklığının en az 300 ⁰C olması gerekmektedir.