ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİNDE (1923-1950) YOKSULLUKLA MÜCADELE POLİTİKALARI, Hüseyin Çotur,Gökçe Cerev, Editör, Astana Yayınları, Ankara, ss.7-25, 2024
Tarihin başlangıcından bu yana yoksulluk toplumsal hayatta meydana gelen temel sorunlardan biri olagelmiştir. Zaman içinde toplumların içinde bulunduğu ekonomik koşullar, politik yapı, dini inanışlar, kültürel değerler gibi unsurlar yoksulluğun algılanışını da değiştirmiştir. Tarihsel süreçte değişen yoksulluğun tanımlanma biçimi, ilgili dönemlerde yapılan yardımlara da yansımıştır. Bu anlamda, yoksulluğun algılanışındaki değişim, yoksulluk ile mücadele stratejilerinin de değişimi ile sonuçlanmaktadır.
Yoksulluk kavramı, Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluşundan Cumhuriyet'in ilk yıllarına kadar olan süreçte önemli bir konu olmuştur. Bu süreçte yoksulluk, toplumun çeşitli kesimlerini etkilemiş ve sosyo-ekonomik yapıyı belirleyen önemli bir faktör niteliği kazanmıştır. Osmanlı’da yoksulluğun ele alınışı dini inanışlarla desteklenen geleneksel yapılar vasıtasıyla gerçekleşmiştir. Bu anlamda yoksulluk ile mücadelede geleneksel ilişkiler ağı aktörlerinin ve toplumsal kuruluşların etkisi ön plandadır. Tanzimat’tan sonra ise devletin sosyal alanda artan rolü ile kurumsallaşma görülmeye başlanmış ve yoksullukla hem doğrudan hem de dolaylı yoldan mücadele eden kurumların kamusal hizmetleri öne çıkmıştır. Cumhuriyet’in ilanından sonra ise modernleşme adımlarının hız kazanması yoksullukla mücadele-deki kurumsal niteliği desteklemiştir. Her üç ana dönemin de ortak noktası olarak yoksul kesimin halkı çağrıştırdığı görülmektedir. Bu anlamda her dönem kendi içinde farklı dinamiklere sahip olsa da yaşanılan coğrafyadaki yoksulluk sorunu yüzyıllar boyunca devam etmiştir. İlgili çalışma, Osmanlı'dan Cumhuriyet'in ilk yıllarına kadar olan zaman diliminde yoksulluk kav-ramını genel bir bakış açısıyla incelemeyi amaçlamaktadır. Yoksulluğun tarihsel, ekonomik ve sosyal boyutlarıyla ele alınacağı bu çalışma, dönemin toplumsal ve ekonomik yapılarına ışık tutmayı hedeflemektedir.