Halk Sağlığı Krizlerinde İletişim: COVID-19 Salgınına İlişkin Anlamın İnşasında Sağlık Bakanı


Özkan G.

COVID-19 Pandemi Günlerinde İletişim, Gülden Özkan,Tülay Yazıcı, Editör, Akademisyen Kitabevi, Ankara, ss.67-104, 2021

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2021
  • Yayınevi: Akademisyen Kitabevi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.67-104
  • Editörler: Gülden Özkan,Tülay Yazıcı, Editör
  • Kocaeli Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

2019 yılının son günlerinde Çin Halk Cumhuriyeti’nin Hubei eyaletinden sebebi saptanamayan zatürre vakalarının bildirilmesi ile başlayan süreç yaklaşık üç ay sonra küresel bir halk sağlığı krizine, bir pandemiye dönüşmüştür. Global bir tehdit oluşturan COVID-19 virüsünün sebep olduğu salgın geçen süre zarfında hala kontrol altına alınamamıştır.

Dünya 2020 Ocak ayından bu yana sağlığın yanı sıra eğitsel, siyasi, diplomatik, ekonomik, ticari, psikolojik, ailevi ve gündelik çok çeşitli, çok katmanlı ve uzun soluklu bir krizin içinde yaşamaktadır. Bununla birlikte salgına ilişkin iletişim bir kriz iletişimi olarak bu karmaşık ve çok yönlü yapının odağını oluşturmaktadır. Hâkim işlevselci-sistem anlayışının halk sağlığı krizlerinde kurumlara hastalığın yayılmasını önlemek, riske ilişkin farkındalık yaratmak ve davranış değişikliğine yöneltmek gibi bilgi verme-ikna etme stratejileri temelinde normatif reçeteler sunduğu bilinmektedir.

Özellikle bulaşıcı hastalıklardan kaynaklanan halk sağlığı krizlerinde yönetim ve iletişimin en görünür amacının halkın ortak hareket etmesini sağlamak olduğunu söylemek mümkündür. Ortak hareketin başlangıç noktası ise anlam üzerindeki ortaklıktır. Çünkü pandemi gibi bir halk sağlığı krizinde tarafların krize yükledikleri anlam izleyen davranışlarının belirleyicisi olacaktır. Bu açıdan bakıldığında bir pandemi döneminde krize yüklenen anlamın hayati önem taşıdığı iddiasında bulunmak yanlış değildir. Kriz ve kriz iletişimine sosyal inşacı bir bakış bu anlamı çözümlemek, irdelemek noktasında ufuk açıcıdır.

Türkiye’de COVID-19’un erken döneminde salgına ilişkin anlamın inşasını odağına alan bu çalışmada ülkede pandeminin ilk dönemi olarak kabul edilen 22 Ocak – 6 Mayıs 2020 tarihleri arasında salgın iletişiminin sözcülüğünü üstlenen sağlık bakanının söylemi tematik olarak incelenmiştir.