Adapazarı Aşağı Dereköy Yerli Ağzının İncelenmesi


Creative Commons License

Acar K.

Sakarya Üniversitesi I. Sakarya ve Çevresi Tarih ve Kültür Sempozyumu, Sakarya, Türkiye, 22 - 23 Haziran 1998, ss.232-257

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Sakarya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.232-257
  • Kocaeli Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Bu bildiri Sakarya ilinin merkez ilçesi olan Adapazarı'na bağlı iken sonradan Serdivan ilçesine bağlanan Aşağı Dereköy'de yaşayan, "Manav" tabir edilen yerli halkın yerel konuşma özelliklerini belirlemek üzere yapılmıştır. 1997 yılı itibarıyla 150 hane ve 1061 nüfusa sahip bu köyde yaşayan beş kişiden derlenen ağız metinleri incelenmiş ve yörenin ağız özellikleri çıkartılmıştır. Bu özelliklerden dikkat çeken birkaçı şunlardır: Aşağı Dereköy yerli ağzında yazı dilimizde bulunmayan, normalden daha açık, a'ya yakın bir e ünlüsü mevcuttur.   Özellikle İç ve Batı Anadolu ağızlarında sıkça görülen damak n'si (ng) kullanılmaktadır. "Buydey", "tene" gibi pek çok kelimede a>e incelmesi, "oomaz", yetee", "böle",  vb. çok sayıda kelimede l,r, y vb. sürekli ünsüzlerin erimesi, "yimek", bişdi" vb. kelimelerde aslî arkaik ünlülerin korunması; "gidiya", "yavaya" vb. kelimelerde üçüncü şahısta şimdiki zaman ekinin düz ünlülü kullanımı.