Akademik Veri Yönetim Sistemi
25. FİNANS SEMPOZYUMU, Burdur, Türkiye, 19 - 22 Ekim 2022, ss.306-327
Ülkeler arasındaki ekonomik büyüme farklılıkları ve bunun nedenlerini, sermaye birikimini
destekleyen geleneksel modellerin yanı sıra, bir takım yeni faktörlerle açıklamaya çalışan birçok
model, yeni büyüme teori çıktıları ve bunların ekonomik büyümeye etkilerini açıklamaya çalışan
endeksler oluşturulmaktadır. Bu çalışmada gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde ekonomik
büyümenin belirleyicilerini saptamak amacıyla 4 ana gruba ayrılan 29 endeksin 2000-2020 yılları
arasındaki verileri dinamik panel tahmin yöntemlerinden biri olan Genelleştirilmiş Momentler
Metodunun (Generalized Methods of Moments-GMM) iki aşamalı sistem versiyonu ile analiz
edilmiştir. Analiz sonucunda; Gelişmiş ülkelerde ekonomik büyümeyi, ekonomik kompleksite, insani
gelişmişlik endeksi, kayıtdışı ekonomi, küresel inovasyon endeksi, sabit yatırımların GSYİH’ya,
toplam faktör verimliliği, küresel rekabet endeksi, ticaret balansı, yabancı doğrudan yatırımların
GSYİH’ya oranı olumlu yönde etkilerken, ülkelerin kamu ve özel dış borçlarının GSYİH’ya oranı,
politik istikrarsızlık, Cari işlem dengesinin GSYİH’ya oranı olumsuz yönde etkilemektedir.
Gelişmekte olan ülkelerde ekonomik büyümeye olumlu yönde etkide bulunan endeksler; ekonomik
kompleksite, insani gelişmişlik endeksi, küresel inovasyon endeksi, sabit yatırımların GSYİH’ya,
ArGe harcamalarının GSYİH’ya oranı, toplam faktör verimliliği, küresel rekabet endeksi, hukukun
üstünlüğü endeksi, ticaret balansı’dır. Ekonomik büyümeyi olumsuz yönde etkileyen değişkenlerin ise
ülkelerin kamu ve özel dış borçlarının GSYİH’ya oranı, kayıtdışı ekonomi, politik istikrarsızlık, Cari
işlem dengesinin GSYİH’ya oranı’dır.