Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türkiye Klinikleri Adli Tıp ve Adli Bilimler Dergisi, cilt.20, sa.3, ss.200-210, 2023 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmada, adli tıpta koku duyusu bozukluğunun değerlendirilmesine yardımcı olunması, adli raporlama sürecindeki sorunların ortaya konulması, bu sorunlara çözüm önerileri sunulması amaçlandı. Koku duyusunun önemi, koku duyusu sistemi, koku duyusu bozuklukları ve medikolegal değerlendirme, koku duyusu bozukluğunda uygulanacak testler, koku duyusu bozukluğunda iyileşme, temaruz, ülkemizdeki yasal mevzuat çerçevesinde değerlendirme başlıkları güncel literatür eşliğinde tartışıldı. Adli bir olay sonrasında koku bozukluğu olan kişilerin tıbbi öz geçmişinin incelenmesiyle beraber, detaylı anamnez ve muayenesi sonrasında, görüntüleme tetkikleriyle son durumunun ortaya konması ve koku duyusu bozukluğu testlerinin yapılması gerekmektedir. Adli olgularda anosmi ve hiposmi tanısı için psikofiziksel ve elektrofizyolojik testlerin birlikte uygulanması tanı koymada daha güvenilir sonuçlar verebilir. Parosmi, fantosmi, hiposmi gibi koku duyusu bozukluğu olgularına uygulanabilecek yaşam kalitesi anketleri, adli raporlarda arada kalınan durumlarda yol gösterici olabilir. Adli raporlarda, olay ile nedensellik bağı ve ortaya çıkan arızanın kalıcı olup olmadığı, tedavi ile daha iyi bir hâle gelip gelemeyeceği, koku duyusu bozukluğunun derecesi ve kişide koku bozukluğuna sekonder meydana gelen değişiklikler dikkat edilmesi gereken hususlardır. Adli bir olay sonrası sekonder kazanç kaygılarından dolayı artan temaruz riski de dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Tüm bu hususlar göz önünde bulundurularak düzenlenecek adli rapor; denetime elverişli, somut, objektif ve güncel olma özelliği ile uygun bir bilirkişi raporu olacaktır.
It was aimed to help the evaluation of sense of smell disorders in forensic medicine, to reveal the problems in the forensic reporting process and to offer suggestions to these problems. The importance of sense of smell, sense of smell system, sense of smell disorders and medico-legal evaluation, smell tests, recovery in sense of smell disorders, malingering, evaluation within framework of the legal legislation in Türkiye were discussed with the current literature. After a forensic incident, medical history of person with smell disorder should be examined, and after a detailed anamnesis and examination, final condition should be revealed with imaging tests and smell tests should be performed. The combined application of psychophysical and electrophysiological tests for the diagnosis of anosmia and hyposmia in forensic cases may yield more reliable results. Quality of life questionnaires that can be applied to odour disorder cases may be guiding in cases where there is a gap in forensic reports. In forensic reports, causal link with event and whether it is permanent, whether it can be improved with treatment, degree of the disorder, changes that occur secondary to odour disorder in person are issues that should be considered. The increased risk of malingering due to secondary gain concerns after a forensic event is also a situation that needs to be considered. The forensic report to be prepared by taking all these issues into consideration will be an appropriate expert report with characteristics of being suitable for inspection, concrete, objective and up-todate.