1st International Congress on Aviation Management (ICAM 2021), Hatay, Türkiye, 9 - 11 Aralık 2021, ss.17
Düşük
maliyetli havayolları geçtiğimiz yirmi yılda Avrupa’da havayolu taşımacılığını
derinden etkileyen faktörlerin başında gelmektedir. Avrupa’da 2000’lerin
başından beri sürekli artan pazar payları günümüzde yüzde kırkı geçmiştir;
yolcu sayısına göre en büyük havayolu Ryanair iken ilk onda beş düşük maliyetli
havayolu yer almaktadır. Bu iş modelinin başarısının nedenlerini araştıran
çalışmalar hava taşımacılığı literatüründe önemli bir yer kaplamaktadır. Yalın
bir ürün, noktadan noktaya kısa uçuşlara dayanan bir ağ yapısı, yüksek uçak ve
personel verimliliği maliyet odaklı bir şirket kültürüyle birleştiğinde karlı
bir şekilde düşük fiyattan bilet satılabilmekte ve bu sayede talep artışı
yaratılmaktadır. Başlıca düşük maliyetli havayolları, değişen rekabet şartları
karşısında, maliyet avantajını koruyarak ürünlerini güncellemeyi ve
geliştirmeyi başarmıştır. Bu çalışmada düşük maliyetli havayollarının ekonomik
şoklara daha dayanıklı olduğu için ekonomik krizlerden pazar paylarını
arttırarak kazançlı çıktıkları argümanını ele alınmıştır. Buna göre ekonominin
yavaşlamasıyla birlikte yolcuların fiyat duyarlılığındaki artış, şirketlerin
seyahat harcamasından tasarruf yapma isteği, havalimanlarında slot bulmanın
kolaylaşması ve uçak fiyatlarında ve teslim sürelerinde avantajların ortaya
çıkması finansal açıdan güçlü durumundaki düşük maliyetli havayollarına
yaramaktadır. Çalışma kapsamında ilgili literatür taranmış ve Avrupa’da önde
gelen düşük maliyetli havayollarının performansı ile bayrak taşıyıcı geleneksel
havayollarınınki kıyaslanmıştır. Ulaşılan sonuçlar bu açıklamayı destekler
niteliktedir.
Low
cost or fare airlines have been the most potent force shaking up the European
airline industry in the last two decades. Their market share, currently more
than 40%, has been rising since the early 2000s in Europe; there are five
low-cost carriers among the ten largest airlines by passenger numbers, Ryanair
occupying the first place. The factors behind their success have been widely
studied in the literature. A no-frills
product, point to point short-haul network, high aircraft and employee
productivity when combined with an organizational culture totally focused on
costs enable profitably offering very low fares to the market, which, in turn,
stimulates demand. The most successful ones also manage to update/upgrade their
product without significantly raising their costs in response to changing environment.
In this study, we focus on the argument that low-cost airlines are more
resilient to economic shocks, and thus, by raising their market share, benefit
from economic slowdowns. Rising price sensitivity of passengers, companies’
urgency to trim travel budgets, and increasing availability of premium slots
and cheaper aircraft might work in favor of financially strong low-cost
airlines. We review the related literature and compare the performance of the
leading low-cost airlines to major full-service airlines in Europe. We find
strong support for the argument.