FİNANSMAN ARACI OLARAK SUKUK: TFRS-9 KAPSAMINDA MUHASEBELEŞTİRME AÇISINDAN BİR İNCELEME

Creative Commons License

Kılınç Y.

Muhasebe ve Denetime Bakış, cilt.24, sa.72, ss.197-216, 2024 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 24 Sayı: 72
  • Basım Tarihi: 2024
  • Doi Numarası: 10.55322/mdbakis.1414967
  • Dergi Adı: Muhasebe ve Denetime Bakış
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.197-216
  • Kocaeli Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sukuk varlığa dayalı olarak ihraç edilen ve çeşitli türleri olan, genellikle elinde bulundurduğu fonu yatırıma dönüştürmeyi isteyen fakat faizden kaçınmak isteyen yatırımcılar ve kuruluşlar tarafından tercih edilen bir İslami finans enstrümanıdır. Sukuk ihracında yatırımcı sadece nakit akışı değil aynı zamanda ihraç edilen varlık üzerinde mülkiyet hakkına sahip olur. Sukukun ihraççısı, ihraç yolu ile temin etmesi gereken fonu elde ederken, sukuk yatırımcısı ise sukuk varlığı üzerinden dönemsel getiriler ve vade sonunda varlığın satışından bir kazanç elde etmektedir. Küresel ölçekte 2001-2022 yılları arasında yaklaşık olarak 1.79 trilyon dolar düzeyinde sukuk ihracı gerçekleştirilmiştir. Sukukun son zamanlarda oldukça rağbet gören bir finansman aracı olması, sukuk yatırım sertifikalarının nasıl muhasebeleştirilmesi gerektiği sorusunu da beraberinde getirmektedir. Bu çalışmada gerek Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinde gerekse TMS/TFRS’lerde doğrudan hüküm bulunmayan sukuk yatırımlarının nasıl muhasebeleştirileceği sorusu TFRS 9- Finansal Araçlar standardı hükümleri bağlamında ele alınmıştır. Yapılan incelemede sukuk yatırım sertifikalarının, TFRS hükümlerine uygun finansal rapor hazırlamak durumunda olan işletmeler bağlamında bazı İslami ilkelere uygun hareket edilmesi koşulu ile TFRS-9’a göre muhasebeleştirilebileceği sonucuna varılmıştır.  

Sukuk is an Islamic finance instrument that is issued based on assets and has various types, generally preferred by investors and organizations that want to convert the funds they hold into investment but want to avoid interest. In Sukuk issuance, the investor receives not only cash flow but also ownership rights over the asset issued. While the issuer of the sukuk obtains the funds it needs to provide through issuance, the sukuk investor receives periodic returns on the sukuk asset and a gain from the sale of the asset at maturity. On a global scale, approximately USD 1.79 trillion worth of sukuk was issued between 2001 and 2022. The fact that sukuk has recently become a highly popular financing instrument brings along the question of how sukuk investment certificates should be accounted for. In this study, the question of how to account for sukuk investments, for which there is no direct provision in both the General Communique on Accounting System Application and TAS/TFRSs, is addressed in the context of TFRS 9- Financial Instruments standard. It has been concluded that sukuk investment certificates can be recognized in accordance with TFRS-9, provided that some Islamic principles are followed in the context of enterprises that are required to prepare financial reports in accordance with TFRS.