Rathke Kleft Kist Rüptürüne Sekonder Gelişen Ksantomatöz Hipofizit


Creative Commons License

Gezer E., Çabuk B., Yaprak Bayrak B., Cantürk Z., Arslan B., Selek A., ...Daha Fazla

EndoBridge 2022, Antalya, Türkiye, 20 - 23 Ekim 2022, cilt.1, sa.1, ss.24-25

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Doi Numarası: 10.1210/jcemcr/luac014.040
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.24-25
  • Kocaeli Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Giriş

Hipofizit (HP), hipofiz bezinin kronik veya akut iltihaplanması sonucunda gelişen nadir bir hastalıktır ve hipofiz disfonksiyonu ve kitle kompresyonuna bağlı semptomlara neden olabilir. Hipofizit, hipofiz tutulumunun anatomik yerine göre (adeno-hipofizit, infundibulo-nörohipofizit veya panhipofizit), etiolojiye göre (primer veya sekonder) ve histopatolojiye göre (lenfositik, granülomatöz, ksantomatöz, IgG4, nekrotizan veya karışık formlar) sınıflandırılabilir. Lenfositik HP, primer HP'nin en yaygın alt tipidir. Ksantomatöz HP (XHP) ise, bugüne kadar 35 vaka bildirimiyle, en nadir form olarak kabul edilmektedir. Raporumuzda, Rathke yarık kisti (RCC) rüptürüne bağlı XHP nedeniyle panhipopituitarizm gelişen bir vakayı tanımlıyoruz.

Klinik Vaka

35 yaşında bir kadın, 2 yıllık amenore ve baş ağrısı öyküsü ile başlangıçta bir Jinekoloji kliniğine başvurdu. Makroprolaktinoma için haftada iki kez 0,5 mg kabergolin tedavisi başlatıldı. Düşük gonadotropinler ile devam eden amenore nedeniyle Endokrinoloji kliniğimize sevk edildi. Hipofiz fonksiyon profili, panhipopituitarizm (Tablo 1) ve gadolinyum ile güçlendirilmiş hipofiz MRG'sinde infundibulum ve dura'ya doğru devam eden difüz bir güçlenme ile 13 x 11 x 12 mm boyutunda sellar bir kitle tespit edildi. Hasta, tümör rezeksiyonu için endoskopik endonazal transsfenoidal yaklaşıma alındı ve lezyondan kalın sarımsı bir sıvı drene edildiği gözlendi (Şekil 1). Histopatolojik tanı, bir Rathke yarık kistinin rüptürü ve ksantomatöz hipofizit olarak raporlandı. Cerrahi, semptomlarda/hipofiz fonksiyonlarında iyileşme sağlamadı, ancak baş ağrısı ilk yüksek doz metilprednizolon tedavisinden hemen sonra düzeldi.

Sonuçlar

XHP'nin nasıl oluştuğuna dair kesin mekanizma hala belirsizdir. Lipid dolu "köpüklü" histiyositler ve CD68 pozitif makrofajlardan oluşan karakteristik histopatolojik lezyon gelişimi daha önce otoimmün/lenfositik spektrum uzantısına bağlanmıştır. Öte yandan, çeşitli son vaka sunumlarında XHP'nin inflamatuar sürecinin RCC'nin rüptürü ile ilişkili olabileceği düşünülmüştür.

XHP, nadir görülen bir hipofiz bezi iltihaplanma sürecidir ve bir hasta baş ağrısı, panhipopituitarizm ile başvurursa ve intraoperatif olarak bir kistik lezyondan sarımsı sıvı drene edilmişse, ayırıcı tanılara dahil edilmelidir. Son raporlarla uyumlu olarak, vaka sunumumuz XHP'yi rüptüre kistik bir lezyonun neden olabileceği sekonder hipofizit olarak sınıflandırma önerisini de gösterebilir. Burada, rüptüre olmuş bir RCC'ye inflamatuar yanıt olarak gelişen XHP'si olan bir hasta sunuyoruz ve transsfenoidal cerrahi semptomlarda/hipofiz fonksiyonlarında iyileşme sağlamazken, baş ağrısı ilk yüksek doz metilprednizolon tedavisinden hemen sonra düzelmiştir.

Introduction

Hypophysitis (HP) is a rare disease which develops secondary to chronic or acute inflammation of the pituitary gland and may cause symptoms related to pituitary dysfunction and mass compression. HP can be classified based on the anatomical location of pituitary involvement (adenohypophysitis, infundibulo-neurohypophysitis, or panhypophysitis), the etiology (primary or secondary), and the histopathology (lymphocytic, granulomatous, xanthomatous, IgG4, necrotizing, or mixed forms). Lymphocytic HP is the most common subtype of primary HP, while xanthomatous HP (XHP) is considered the rarest form, with 35 reported cases, to date. In our report, we describe a case with panhypopituitarism due to XHP secondary to the rupture of an Rathke’s cleft cyst (RCC).

Clinical Case

A 35-year-old woman was initially admitted to a Gynecology clinic with a 2-year history of amenorrhea and headache. She was started on cabergoline 0.5 mg twice a week for macroprolactinoma. Due to persistent amenorrhea with low gonadotropins, she was referred to our Endocrinology clinic. Her pituitary function profile revealed panhypopituitarism (Table 1) and a 13 x 11 x 12 mm sized sellar mass with diffuse enhancement which sustained toward the infundibulum and dura was observed on the gadolinium-enhanced pituitary MRI. The patient underwent an endoscopic endonasal transsphenoidal approach for tumor resection and thick yellowish fluid draining from the lesion was observed (Figure 1). The histopathological diagnosis was reported as a rupture of an Rathke’s cleft cyst and a xanthomatous hypophysitis. The surgery did not improve the symptoms/pituitary functions, however, headache recovered immediately after the first dose of high dose methylprednisolone treatment.

Conclusions

The exact mechanism by which XHP occurs still remains unclear. The development of the characteristic histopathological lesion which consists of lipid-laden “foamy” histiocytes and CD68 positive macrophages has been previously attributed to the extension of an autoimmune/lymphocytic spectrum. On the other hand, various recent case presentations have reported to consider the inflammatory process of XHP related to the rupture of a RCC.

XHP is an uncommon inflammatory process of the pituitary gland which should be included in the differential diagnoses, if a patient presents with headache, panhypopituitarism and if yellowish fluid is drained from a cystic lesion intraoperatively. In agreement with the recent reports, our case presentation may also indicate a recommendation to classify XHP as secondary hypophysitis which could be caused by a ruptured cystic lesion. Here, we present a patient with XHP which developed as an inflammatory response to a ruptured RCC and the transsphenoidal surgery did not improve the symptoms/pituitary functions, while headache recovered immediately after the first dose of high dose methylprednisolone treatment.