Özet
Küreselleşmenin getirdiği tek yönlü, sağlıksız ve küçük üreticileri tüketen agro-endüstriyel beslenme yapısı, insanların yöresel
ürünlere talebini artımıştır. Günümüz tüketicileri tükettikleri ürünlerin köken ve kalitelerine ilişkin daha duyarlı ve seçici
davranmaktadır. Bu bağlamda son yıllarda, ülkemizde
yöresel ürünleri koruyabilmek için bir Coğrafi İşaretler sisteminin
kurul
ması, yöresel ürünlere değer kazandırılarak kırsal kalkınmanın desteklenmesi, kültürel ve biyolojik çeşitliliğin korunması
önem kazanmaktadır. Kırsal yörelerde yer alan
yöre ile özdeşleşmiş gastronomik ürünler
, coğrafi işaretleme ile ön plana
çıkarılmakta, yörenin ekonomik ve sosyal açıdan gelişmesini sağlamaya yardımcı olmaktadır. Bu kapsamda, Erzurum ili Olur
ilçesi coğrafi işaret kapsamında değerlendirilmiş ve yöreye katkıları olabilecek gastronomik ürünlerinin ortaya konulması
amaçlanmıştır. Ayrıcayöre
kırsal kalkınma ve gastronomi turizmi
açısından değerlendirilm
iştir. Olur, tarihsel geçmişi, doğası,
iklimi ve somut olmayan kültürel mirası ile bugün coğrafi işaretlenebilecek çok sayıda kültürel ve gastronomik ürünlere sahiptir.
Bugün itibariyle (15.09.2017) Erzurum Olur ilçesinin coğrafi işaretli ürünü yalnızca Karnavas pekmezi (2005) olmuştur. Bakir
kırsal alanları ve yüksek rakımı ile Artvin sınırında yer alan ilçe Karadeniz ikliminin de etkisiyle oldukça zengin bitki ve
gastronomik çeşitliliğe sahiptir. Bu bağlamda ilçenin gastronomik potansiyeli dikkate alındığında coğrafi işaretleme konusunda
yetersizliği dikkat çekmektedir. Bu doğrultuda bu çalışma Olur ilçesinde, coğrafi işaretleme konusunda ilgililerin/yetkililerin
dikkatini çekerek, bilgilendirmek amacıyla yapılmıştır. Çalışma da ilgili yazın taranarak kavramsal bilgi verilmiş, ardından Türk
Patent Enstitüsünden Olur ilçesinin tescillenmiş ve tescil başvurusu süren gastronomik ürünleri tespit edilmiş, yörede coğrafi
işaretlenebilecek ürünler belirlenmeye çalışılmış ve ilk etapta tescillenebilecek gastronomik ürünler önerilmiştir. Araştırmada,
yörenin gastronomik ürünlerinin belirlenmesi ve bu ürünlerin gastronomi turizmi ve yöre ekonomisi ve tanıtımına olası etkileri
de açıklanmıştır.
Anahtar sözcükler:
Coğrafi işaretleme, Kırsal kalkınma, Gastronomi turizmi, Olur
Evaluation of Gastronomic Products for Geographical Marking: The Sample of
Erzurum-Olur
The agro-industrial nutritional structure, which consumes the one-way, unhealthy and small producers used up by globalization,
increases the demand of people for local products. Today’s consumers are more sensitive and selective about the origins and
qualities of the products they consume. In this context, in recent years, establishing a system of Geographical Signs in order
to protect the local products in our country, valuing local products, supporting rural development, preserving cultural and
biological diversity gains importance. The gastronomic products identified with the region in the rural areas are brought to the
forefront with geographical marking and help to ensure that the region develops economically and socially. In this context, the
subject of the study is the evaluation of the gastronomic products, which are evaluated in the scope of geographical indication
of Olur districts and villages in the rural areas of Erzurum province and which may be important contributions to the region,
and to be evaluated in terms of rural development and rural tourism. Olur of Erzurum province has a number of cultural
and gastronomic products that can be geographically marked today thanks to its historical background, nature, climate and
intangible cultural heritage. As of today (15.09.2017) the geographically marked product of the Erzurum Olur district is only
Carnaval molasses (2005). The virgin countryside and the high altitude and the district situated on the border of Artvin have
a rich vegetation and gastronomic diversity due to the influence of the Black Sea climate. Given the gastronomic potential of
the site in this context, it is noteworthy that geographical marking is inadequate. In this direction, this study was carried out in
the province of Olur in order to draw attention to the authorities / relavent person about the geographical marking. In the study,
conceptual information was given by searching the related literature, then gastronomic products having identified and registered
applications were registered in the Turkish Patent Institute, and gastronomic products were suggested to be registered in the first
stage. The research also identifies the gastronomic products in the region and explains the possible effects of these products on
gastronomy tourism, rural tourism, local economy and promotion.
Keywords:
Geographical marking, Rural development, Gastronomic tourism, Olur
Research Journal of Agricultural Sciences
Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi
E-ISSN: 1308-027X, 10(2): 44-53, 2017
